การกระตุ้นเศรษฐกิจแบบ Whatever it takes ของรัฐบาลไทย /โดย ลงทุนแมน
วิกฤติ Covid-19 ทำให้ทั้งธนาคารกลางและรัฐบาลของหลายประเทศ นำมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจออกมาใช้อย่างมากมายมหาศาล ในรูปแบบที่ว่า Whatever it takes หรือ เท่าไรเท่ากัน

โดยทั่วไปแล้ว
นโยบายในการกระตุ้นเศรษฐกิจของภาครัฐจะมี 2 ประเภท
นั่นก็คือ
1. นโยบายการเงิน
และ 2. นโยบายการคลัง
แล้วตอนนี้ ขีดความสามารถของไทยในเรื่องนี้มีมากแค่ไหน
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit แหล่งรวมบทความวิเคราะห์ เจาะลึกแบบ deep content ล่าสุดมีฟีเจอร์พอดแคสต์แล้ว
Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ก่อนอื่นเรามาดูนโยบายของสหรัฐอเมริกา ประเทศที่มีเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดในโลก และก็เป็นประเทศที่มีผู้ติดเชื้อ Covid-19 มากที่สุดในโลกเช่นกัน

ธนาคารกลางของสหรัฐฯ ปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายลง มาอยู่ที่ 0-0.25% พร้อมทั้งประกาศการเข้าซื้อสินทรัพย์ทางการเงิน (QE) กว่า 22 ล้านล้านบาท ก่อนที่จะตามมาด้วยการทำ QE ครั้งที่ 2 โดยไม่จำกัดปริมาณ วัตถุประสงค์ก็เพื่อทำให้อัตราดอกเบี้ยในตลาดการเงินอยู่ในระดับต่ำ

ในกรณีนี้ สิ่งที่ธนาคารกลางนำออกมาใช้นั้นเราเรียกว่า “นโยบายการเงิน”

อีกด้านหนึ่ง สภาผู้แทนราษฎรของสหรัฐฯ โหวตอนุมัติงบกระตุ้นเศรษฐกิจฉุกเฉินหลังวุฒิสภาได้ผ่านร่างงบประมาณอีก 70 ล้านล้านบาท โดยงบกระตุ้นเศรษฐกิจครั้งนี้ เป็นงบที่สูงที่สุดในประวัติศาสตร์ของสหรัฐอเมริกา

ซึ่งในกรณีนี้ นโยบายที่รัฐบาลสหรัฐฯ นำออกมาใช้เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจนั้นเราเรียกว่า “นโยบายการคลัง”

กลับมาที่ประเทศไทยของเรา ก็จะเป็นไปในแนวทางเดียวกับสหรัฐฯ
นั่นคือ การดำเนินนโยบายการเงินจะทำโดยธนาคารแห่งประเทศไทย
และการดำเนินนโยบายการคลังจะทำโดยกระทรวงการคลัง

ในส่วนของนโยบายการเงินนั้น นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 ถึงปัจจุบัน ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ทำการลดดอกเบี้ยไปแล้วทั้งหมด 4 ครั้ง

ปี 2562 ธปท. ลดดอกเบี้ยจำนวน 2 ครั้ง ซึ่งเป็นผลจากค่าเงินบาทแข็งค่าจนกระทบการส่งออก และภาวะเศรษฐกิจของประเทศไทยชะลอตัว

ปี 2563 ธปท. ลดดอกเบี้ยจำนวน 2 ครั้ง จากผลกระทบของ Covid-19

ปัจจุบัน อัตราดอกเบี้ยนโยบายของไทยอยู่ที่ 0.75% ซึ่งเป็นระดับที่ต่ำที่สุดในประวัติศาสตร์ไทย

ถ้ามองอีกมุมคือ ธนาคารแห่งประเทศไทยนั้นเหลือกระสุนสำหรับกระตุ้นเศรษฐกิจอีกไม่มากเท่าไร เพราะอัตราดอกเบี้ยนโยบายของประเทศกำลังเข้าใกล้ 0% เข้าไปทุกที

แน่นอนว่า การที่อัตราดอกเบี้ยอยู่ในระดับต่ำจะช่วยทำให้ต้นทุนทางการเงินของภาคธุรกิจนั้นลดลง

แต่อย่างไรก็ตาม อีกมุมหนึ่ง ยิ่งอัตราดอกเบี้ยลดต่ำลงเรื่อยๆ จะทำให้รายได้ของผู้ออมเงินนั้นลดลง

ซึ่งสุดท้ายก็จะไปกระทบกับภาคครัวเรือน
รวมทั้งผู้ที่อยู่ในวัยเกษียณที่ต้องการรายได้จากดอกเบี้ย

ดูเหมือนว่า การดำเนินนโยบายการเงินของธนาคารแห่งประเทศไทยนั้น มีข้อจำกัดมากขึ้นเรื่อยๆ

พอเรื่องเป็นแบบนี้ ความหวังสุดท้ายที่ต้องรีบเข้ามาช่วยให้ประเทศหลุดพ้นจากวิกฤติไวรัส Covid-19 คือ นโยบายการคลัง..

แต่การดำเนินนโยบายการคลังไม่ใช่ว่ารัฐบาลจะสามารถใช้จ่ายเงินเท่าไรก็ได้ เนื่องจากต้องปฏิบัติตามพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 ซึ่งหนึ่งในข้อกำหนดนั้นคือ รัฐบาลต้องคงสัดส่วนหนี้สาธารณะไม่เกิน 60% ของ GDP

คำถามที่สำคัญต่อมาก็คือ
แล้ววันนี้สัดส่วนหนี้สาธารณะของประเทศไทยต่อ GDP นั้นอยู่ที่เท่าไร?

เดือนกุมภาพันธ์ 2563 หนี้สาธารณะของประเทศไทยแบ่งออกเป็น
1. หนี้รัฐบาล จำนวน 5.80 ล้านล้านบาท
2. หนี้รัฐวิสาหกิจ จำนวน 888,165 ล้านบาท
3. หนี้รัฐวิสาหกิจที่ทำธุรกิจในภาคการเงินฯ จำนวน 327,049 ล้านบาท
4. หนี้หน่วยงานของรัฐ จำนวน 8,611 ล้านบาท

ซึ่งรวมแล้วเท่ากับ 7 ล้านล้านบาท
หรือคิดเป็น 41% ของ GDP ของไทยที่เท่ากับ 17 ล้านล้านบาท

นั่นหมายความว่า รัฐบาลสามารถที่จะก่อหนี้สาธารณะได้อีกถึง 3 ล้านล้านบาท ซึ่งจะทำให้หนี้สาธารณะของไทยขึ้นถึงระดับ 60% ของ GDP

คำถามต่อไปคือ
แล้วจำนวนหนี้สาธารณะที่สามารถก่อเพิ่มขึ้นได้เพียงพอที่จะบรรเทาผลกระทบจาก Covid-19 ได้หรือไม่?

ธนาคารแห่งประเทศไทย เพิ่งมีการคาดการณ์ว่า GDP ไทยจะติดลบ 5.3% ในปี 2563 จากผลกระทบของ Covid-19 นั่นหมายความ มูลค่าเศรษฐกิจไทยอาจจะได้รับผลกระทบประมาณ 9 แสนล้านบาท

ล่าสุดคณะรัฐมนตรีออกมาตรการเพื่อมาบรรเทาผลกระทบของ Covid-19 อีกครั้ง จำนวนเกือบ 2 ล้านล้านบาท โดยแบ่งเป็น

1. การออก พ.ร.ก. เงินกู้ 1 ล้านล้านบาทของกระทรวงการคลัง เพื่อนำไปใช้ในงานด้านสาธารณสุข เยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ จำนวน 600,000 ล้านบาท และงานฟื้นฟูเศรษฐกิจ จำนวน 400,000 ล้านบาท

2. การออก พ.ร.ก. เพื่อให้ธนาคารแห่งประเทศไทย มีอำนาจในการออกสินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ (Soft Loan) เพื่อดูแลภาคธุรกิจโดยเฉพาะ SME จำนวน 500,000 ล้านบาท และดูแลเสถียรภาพตลาดการเงินด้วยการจัดตั้งกองทุนเสริมสภาพคล่องตลาดตราสารหนี้ภาคเอกชน จำนวน 400,000 ล้านบาท

ถ้าดูแบบนี้ก็ต้องบอกว่า ตอนนี้ประเทศไทยของเราพยายามอย่างเต็มที่ที่จะใช้ทั้งนโยบายการเงินและการคลังเพื่อจะบรรเทาผลกระทบจากวิกฤติครั้งนี้

ถ้ารัฐบาลสหรัฐฯ กำลังทำทุกวิถีทาง หรือเรียกว่า Whatever it takes
รัฐบาลไทยก็น่าจะเข้าขั้นนั้นไม่ต่างกันแล้ว

เพราะมาตรการล่าสุดนี้คิดเป็นสัดส่วนถึง 11% ของ GDP ประเทศไทย มากกว่าการหดตัวลงของ GDP ไทยที่คาดกันว่าจะติดลบ 5.3% ถึง 2 เท่า

ก็ต้องติดตามกันต่อไปว่า งบประมาณทั้งหมดนี้จะถูกนำไปใช้แก้ปัญหาได้ตรงจุด ทันเวลา และมีประสิทธิภาพมากแค่ไหน?

ที่ผ่านมา เราคงเคยได้ยินว่า ไม่ว่ายุคไหน สมัยไหน
เมื่อรัฐบาลมีความจำเป็นต้องกู้เงินเพื่อมาใช้จ่าย
ทุกครั้งก็จะโดนโจมตีจากฝ่ายการเมืองตรงข้าม

แต่ในครั้งนี้
ไม่ว่าเราจะอยู่ฝ่ายไหน
ทุกคนคงต้องยอมรับว่าการกระตุ้นเศรษฐกิจครั้งนี้มันจำเป็นจริงๆ
เพราะปัญหา Covid-19 กำลังสร้างความบอบช้ำอย่างหนักต่อประเทศไทยของเรา

และการกระตุ้นในครั้งนี้
คงจะช่วยต่อลมหายใจเฮือกสุดท้าย
ให้กับคนไทยหลายคนในตอนนี้ได้บ้าง ไม่มากก็น้อย

ดังนั้นในครั้งนี้
ถ้าถามว่า Whatever it takes จำเป็นแค่ไหน?
ก็คงต้องตอบว่า
เราอาจต้องทำอะไรก็ได้ ก่อนที่มัน จะไม่เหลืออะไรให้ทำ..
----------------------
Blockdit แหล่งรวมบทความวิเคราะห์ เจาะลึกแบบ deep content ล่าสุดมีฟีเจอร์พอดแคสต์แล้ว
Blockdit.com/download
----------------------
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
References
-https://www.bot.or.th/App/BTWS_STAT/statistics/ReportPage.aspx?reportID=223&language=th
-https://www.cnbc.com/2020/03/15/federal-reserve-cuts-rates-to-zero-and-launches-massive-700-billion-quantitative-easing-program.html
-https://techcrunch.com/2020/03/27/cares-act-stimulus-package-covid-19/
-http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/A/027/1.PDF
-https://www.pdmo.go.th/th/public-debt/debt-outstanding
-http://www2.fpo.go.th/FPO/admin/scripts/getpdf.php?id=2488
-http://www.fpo.go.th/main/getattachment/General-information-public-service/FPO-KM/9057/(39)-ความรู้สู่คนคลัง-กรอบวินัยการเงินการคลัง.pdf.aspx
-https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Press/2020/Pages/n2063.aspx