เศรษฐกิจไทยในทศวรรษ 1970s จุดเริ่มต้นสู่ โลกทุนนิยม / โดย ลงทุนแมน

ย้อนกลับไปในอดีต ประเทศไทยยังไม่มีตลาดหุ้น
ยังไม่มีบริษัทเอกชนขนาดใหญ่ ที่เป็นเจ้าของธุรกิจมากมายเหมือนทุกวันนี้
ทุกคนรู้กันดีว่าตอนนี้เรากำลังอยู่ในโลกของทุนนิยม
คำถามที่น่าสนใจ คือ ประเทศไทยเข้าสู่โลกทุนนิยมได้อย่างไร
จุดเปลี่ยนสำคัญก็คือ ทศวรรษที่ 1970s หรือ ช่วง พ.ศ. 2513-2523

ในยุคนั้นมีเรื่องราวน่าสนใจอย่างไร
ลงทุนแมนจะสรุปให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ย้อนกลับไป ในยุคสงครามเย็น
2 มหาอำนาจของโลก คือสหรัฐอเมริกา ผู้นำโลกทุนนิยมเสรี
และสหภาพโซเวียต ผู้นำโลกคอมมิวนิสต์
ต่างก็ได้แข่งขันกันในด้านต่าง ๆ ด้วยอุดมการณ์ที่แตกต่างกัน ความขัดแย้งนี้แผ่ลามไปทั่วทุกภูมิภาคของโลก ไม่เว้นแม้แต่ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เกิดความขัดแย้งที่เราคุ้นเคยกันในชื่อ “สงครามเวียดนาม”

สงครามเวียดนาม เกิดขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2498 ยาวนานจนถึงปี พ.ศ. 2518
เป็นความขัดแย้งด้านอุดมการณ์ทางการเมือง ระหว่างเวียดนามเหนือที่เป็นคอมมิวนิสต์
กับเวียดนามใต้ที่เป็นทุนนิยมเสรี ซึ่งสนับสนุนโดยสหรัฐอเมริกา

สหรัฐอเมริกาผู้นำโลกทุนนิยมเสรีกลัวว่าประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะกลายเป็นคอมมิวนิสต์ตามกัน ตามหลักการของทฤษฎีโดมิโน (Domino Theory) จึงก่อให้เกิดทฤษฎีการสกัดกั้น ด้วยการเข้าไปสนับสนุนประเทศต่าง ๆ ที่ดําเนินอุดมการณ์แบบเสรีนิยม ให้ช่วยต่อต้านอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ ที่กําลังขยายตัวอย่างรวดเร็วในภูมิภาคนี้

ประเทศไทยซึ่งอยู่ใกล้เคียงกับประเทศที่ดำเนินอุดมการณ์แบบคอมมิวนิสต์ ทั้งลาว เวียดนาม และจีน จึงมีบทบาทสำคัญอย่างมากในสงครามเวียดนามสำหรับสหรัฐอเมริกา

มีการตั้งฐานทัพสหรัฐฯ ในไทยเพื่อใช้เป็นจุดยุทธศาสตร์ในการปฏิบัติการทิ้งระเบิดในเวียดนามเหนือ ซึ่งประเทศไทยก็ได้รับความช่วยเหลือในด้านอาวุธยุทโธปกรณ์ และเงินสนับสนุนในการพัฒนา ทั้งการตัดถนนสายใหม่ การสร้างฐานทัพ การสร้างสนามบิน และการพัฒนาระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐาน

ทหารอเมริกันที่เข้ามาอยู่ในประเทศไทย ก่อให้เกิดการกระตุ้นเศรษฐกิจทั้งในส่วนกลาง
และในส่วนท้องถิ่น โดยเฉพาะในจังหวัดที่มีการตั้งฐานทัพ เช่น นครสวรรค์ อุดรธานี และชลบุรี ทำให้เศรษฐกิจในจังหวัดนั้น ๆ มีความคล่องตัว เกิดการเปิดร้านค้าต่าง ๆ เช่น สถานบันเทิง ร้านอาหาร ร้านนวด หนึ่งในเมืองท่องเที่ยวที่มีการเติบโตมากที่สุดก็คือ พัทยา

ถึงแม้จะมีความตึงเครียดจากเหตุการณ์การเมืองทั้งในและต่างประเทศ
แต่ภาคเศรษฐกิจหนึ่งที่มีการเติบโตอย่างเห็นได้ชัด ก็คือ การท่องเที่ยว

องค์การส่งเสริมการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (อ.ส.ท.) เริ่มก่อตั้งมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2503
ทำหน้าที่นำเสนอการท่องเที่ยวไทยให้กับนักท่องเที่ยวต่างชาติ มีการตั้งสำนักงานต่างชาติแห่งแรกที่นครนิวยอร์ก จากการที่ไทยเป็นที่ตั้งฐานทัพให้กองทัพสหรัฐฯ ในช่วงสงครามเวียดนาม

ประเทศไทยมีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ จาก 2 แสนคน ในปี พ.ศ. 2508
จนในปี พ.ศ. 2516 ประเทศไทยมีนักท่องเที่ยวต่างชาติจำนวน 1 ล้านคนเป็นครั้งแรก
ส่วนหนึ่งเป็นทหารอเมริกันที่เข้ามาร่วมรบในสงครามเวียดนาม

มีการสร้างโรงแรมเพิ่มมากขึ้นในกรุงเทพมหานคร และเมืองท่องเที่ยว โดยเฉพาะพัทยา โรงแรม 5 ดาวแห่งแรก ๆ ของคนไทย คือ โรงแรมดุสิตธานี ที่เปิดให้บริการในปี พ.ศ. 2513

แต่แล้วเมื่อสงครามเวียดนามยุติลงในปี พ.ศ. 2518 ด้วยความพ่ายแพ้ของกองทัพอเมริกัน ประเทศเวียดนามที่เคยแบ่งแยกก็กลับมารวมกันอีกครั้ง ประเทศไทยเริ่มปรับแผนความสัมพันธ์ระหว่างประเทศด้วยการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับจีนในปีนั้นเอง

และท่ามกลางบรรยากาศของสถานการณ์โลกที่เริ่มผ่อนคลายความตึงเครียดลง ประเทศไทยก็ได้มีการเปิดทำการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยครั้งแรก ในวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2518

โดยในวันแรกที่เปิดการซื้อขายมีบริษัทจดทะเบียนจำนวน 8 บริษัท โดยมี 5 บริษัทที่ยังคงดำเนินการมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งโรงแรมดุสิตธานี หรือ บริษัท ดุสิตธานี จำกัด (มหาชน) หรือ DTC ก็เป็น 1 ใน 5 บริษัทนั้น

อีก 4 บริษัท ประกอบไปด้วย บริษัท ปูนซิเมนต์ไทย จำกัด (มหาชน) หรือ SCC
บริษัท เบอร์ลี่ ยุคเกอร์ จำกัด (มหาชน) หรือ BJC
ธนาคารกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือ BBL
บริษัท ดุสิตธานี จำกัด (มหาชน) หรือ DTC
และบริษัท ทุนธนชาต จำกัด (มหาชน) หรือ TCAP

จนภายหลัง อำนาจหน้าที่ของ อ.ส.ท. เพิ่มมากขึ้น
ทั้งความรับผิดชอบในการส่งเสริมการท่องเที่ยว พัฒนาแหล่งท่องเที่ยว และคุ้มครองให้ความปลอดภัยแก่นักท่องเที่ยว จนมีพระราชบัญญัติจัดตั้ง การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)
ในปี พ.ศ. 2522

ท่ามกลางเศรษฐกิจที่กำลังเติบโตได้ดี วิกฤติราคาน้ำมันที่พุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากความขัดแย้งในภูมิภาคตะวันออกกลาง ก็ทำให้หลายประเทศประสบวิกฤติ
ประเทศไทยในฐานะผู้นำเข้าน้ำมันจึงได้รับผลกระทบอย่างหนัก

แต่ในวิกฤติก็มีการค้นพบแหล่งก๊าซธรรมชาติในอ่าวไทย นำมาสู่การก่อตั้ง การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทยขึ้น ในวันที่ 29 ธันวาคม พ.ศ. 2521 ซึ่งตรงกับช่วงที่ทั่วโลกกำลังเกิดภาวะน้ำมันขาดแคลน ในวิกฤติการณ์น้ำมันโลกครั้งที่ 2

ซึ่งการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย ในปัจจุบัน ก็คือ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) นั่นเอง

การเกิดขึ้นของการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย จะเป็นจุดเริ่มต้นของอุตสาหกรรมปิโตรเคมีในประเทศไทย และการพัฒนาอุตสาหกรรมในภาคตะวันออก ซึ่งจะนำพาประเทศไทย เข้าสู่ยุคโชติช่วงชัชวาล ในทศวรรษต่อไป

บทสรุปของทศวรรษ 1970s หรือ ช่วง พ.ศ. 2513-2523 ที่ทำให้ประเทศไทยได้เข้าสู่โลกทุนนิยม
คงปฏิเสธไม่ได้ว่าเป็นเพราะสงครามเย็น และสงครามเวียดนาม
และประเทศไทยได้เลือกข้างว่าอยู่ฝั่งสหรัฐอเมริกา

ทำให้ประเทศไทยได้แนวคิดเสรีนิยม และอานิสงส์จากการตั้งฐานทัพอเมริกันในประเทศไทยในขณะนั้น และเป็นช่วงเวลาเดียวกันกับการเกิดขึ้นของตลาดหลักทรัพย์เป็นครั้งแรก

ในขณะเดียวกันการเกิดขึ้นของการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย ก็ได้ก่อให้เกิด บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ซึ่งได้ถูกจดทะเบียนเข้าตลาดหลักทรัพย์ในเวลาต่อมา และเวลานี้บริษัท ปตท. ก็ถือว่าเป็นบริษัทที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทยเช่นกัน

เวลาล่วงเลยผ่านมาแล้ว 50 ปี จากตอนนั้น ประเทศไทยได้เข้าสู่โลกทุนนิยมอย่างเต็มตัว
คงปฏิเสธไม่ได้ว่ามีเรื่องราวที่เกิดขึ้นมากมายนับจากจุดนั้น

เศรษฐกิจของประเทศไทยเติบโตขึ้น จนเรานึกไม่ออกว่า ถ้าประเทศไทยไม่เข้าสู่โลกทุนนิยม หน้าตาของประเทศจะเป็นแบบไหน

ในขณะเดียวกัน
คำถามหลายอย่างก็เกิดขึ้นตามมาถึงปัญหาของการอยู่ในโลกทุนนิยมนี้
การยึดว่า ทรัพย์สิน เงินทอง เป็นสิ่งสำคัญ
ช่องว่างที่ถูกทำให้มากขึ้นเรื่อย ๆ ของสังคม
ก็คงต้องให้เวลาเป็นตัวพิสูจน์ต่อไปว่า โลกทุนนิยม จะยังอยู่คู่กับประเทศไทยได้ต่อไป อีกนานแค่ไหน..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 1 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman