รัสเซียสะสม ทุนสำรองระหว่างประเทศ สูงสุดเป็นประวัติการณ์ /โดย ลงทุนแมน
สงครามในยุคสมัยนี้ ไม่ได้สร้างผลกระทบแค่ในสมรภูมิรบของประเทศคู่สงคราม
แต่ยังส่งผลต่อกลไกทางการเงินและเศรษฐกิจในหลายประเทศทั่วทุกมุมโลก

การมีอาวุธสงครามและเสบียงจึงไม่เพียงพออีกต่อไป
อีกสิ่งสำคัญที่จะทำให้การสงครามเดินต่อไปได้
โดยไม่ทำให้เศรษฐกิจภายในประเทศต้องพังพินาศ ก็คือ “ทุนสำรองระหว่างประเทศ”

หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่าก่อนวันที่รัสเซียจะบุกยูเครน
รัสเซียได้มีการสะสมทุนสำรองระหว่างประเทศสูงที่สุดเป็นประวัติการณ์
แต่ที่น่าสนใจกว่านั้นก็คือ รัสเซียอาจจะไม่มีวันได้นำทุนสำรอง ไปใช้อะไรเลย

วันนี้ เรามาดูกันว่าทุนสำรองระหว่างประเทศ คืออะไร สำคัญขนาดไหน
แล้วเพราะอะไร ทำไมรัสเซียถึงอาจจะไม่ได้ใช้มัน ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
เริ่มกันที่ ทุนสำรองระหว่างประเทศ ก็คือ สินทรัพย์ต่างประเทศ ที่อยู่ภายใต้การครอบครองและควบคุมโดยธนาคารกลาง เช่น สกุลเงินต่างประเทศ, พันธบัตรรัฐบาลต่างประเทศ และทองคำ

แล้วทุนสำรองในแต่ละประเทศ ได้มาจากไหน ?
เพื่อให้เห็นภาพ เราลองมาดูในมุมของประเทศไทย

- เวลาที่ประเทศไทยส่งออกสินค้า แล้วได้รับเป็นเงินสกุลต่างประเทศ เช่น ดอลลาร์สหรัฐ หรือหยวน

พ่อค้าแม่ค้า ก็จะนำเงินสกุลต่างประเทศมาแลกกลับไปเป็นเงินบาท
โดยเงินตราต่างประเทศที่ถูกนำมาแลก ก็จะเข้าไปอยู่กับธนาคารแห่งประเทศไทย

- หรือในกรณีที่นักท่องเที่ยวต่างชาติต้องการเข้ามาเที่ยวหรือลงทุนในเมืองไทย
ก็จะต้องเอาเงินของตัวเองมาแลกเป็นเงินบาท เพื่อใช้ท่องเที่ยวและลงทุน ​เช่นกัน

- หรือในกรณีที่ชาวไทยไปทำงานที่ต่างประเทศ แล้วโอนเงินสกุลต่างประเทศกลับเข้ามา

แล้วทุนสำรองระหว่างประเทศ มีไว้เพื่ออะไร ?

โดยปกติแล้วหน้าที่หลักของทุนสำรองระหว่างประเทศ จะมีอยู่ 4 เรื่อง ก็คือ

1. เป็นทุนสำรองหรือหลักค้ำประกันสำหรับการพิมพ์เงินออกมาใช้

2. เอาไว้ใช้จ่ายสำหรับการนำเข้าสินค้าจากต่างประเทศ ซึ่งผู้นำเข้าก็จะเอาเงินไทยไปแลกเป็นเงินสกุลต่างประเทศเพื่อชำระเงินให้กับผู้ขายต่างประเทศ ซึ่งก็เป็นหลักการตรงกันข้ามกับการส่งออกสินค้า

3. นำไปจ่ายหนี้ที่เป็นสกุลเงินต่างประเทศ เช่น เราออกพันธบัตรรัฐบาลเพื่อกู้เงินจากต่างชาติ โดยระบุว่าจะจ่ายดอกเบี้ยเป็นเงินหยวน

สำหรับประเทศที่มีหนี้ต่างประเทศในสัดส่วนที่ไม่มาก เรื่องนี้ก็อาจจะไม่น่ากังวลนัก
ยกตัวอย่างเช่นประเทศไทยที่มีสัดส่วนหนี้ต่างประเทศเพียง 2% และที่เหลือ 98% เป็นหนี้ในประเทศ

4. เพื่อรักษาระดับค่าเงินในประเทศ

ยกตัวอย่างประเทศไทยเหมือนเดิม โดยมองภาพว่า เงินก็เหมือนสินค้าชนิดหนึ่ง

ในกรณีที่ผู้คนในประเทศหรือต่างชาติต้องการเงินบาทเป็นจำนวนมาก แต่ปริมาณเงินบาทมีเท่าเดิม
ราคาเงินบาทก็จะสูงเมื่อเทียบกับเงินสกุลอื่น ๆ หรือเรียกว่า “เงินบาทแข็งค่า”

ธนาคารแห่งประเทศไทยก็จะปล่อยเงินบาทเข้าสู่ระบบมากขึ้น และแลกเงินต่างประเทศกลับเข้าไปเก็บไว้

ในทางกลับกัน ในสถานการณ์ที่ผู้คนในประเทศไม่ต้องการถือสกุลเงินท้องถิ่น
เหมือนอย่างตอนนี้ ที่ชาวรัสเซียและคนทั่วโลกส่วนใหญ่ไม่มั่นใจในสกุลเงินรูเบิล

ค่าเงินของรูเบิลก็จะอ่อนค่าลงอย่างมาก เมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐหรือยูโร
ซึ่งล่าสุดค่าเงินรูเบิลอ่อนค่าลงเกือบ 30% ภายในวันเดียว

สิ่งที่ธนาคารกลางรัสเซียต้องทำก็คือ ปล่อยเงินสกุลดอลลาร์สหรัฐและยูโรเข้าสู่ระบบมากขึ้น และแลกเงินรูเบิลกลับเข้าไปเก็บไว้ เพื่อเป็นการแทรกแซงไม่ให้ค่าเงินรูเบิลอ่อนค่าลงไปมากกว่านี้

เมื่อดูจากความสำคัญจึงทำให้เราเข้าใจว่ารัสเซียจะต้องเตรียมทุนสำรองระหว่างประเทศ เอาไว้ก่อนการบุกยูเครน เพื่อเป็นทุนหากต้องนำเข้าสินค้าในยามสงคราม และเผื่อเอาไว้สำหรับแทรกแซงค่าเงินในกรณีที่เงินรูเบิลอ่อนค่าลง

เรามาดูทุนสำรองระหว่างประเทศของรัสเซีย
ปี 2015 ที่มีอยู่ประมาณ 12 ล้านล้านบาท
ปัจจุบัน มีมูลค่า 21 ล้านล้านบาท เรียกได้ว่าเป็นระดับสูงที่สุดที่เคยมีมา
โดยทุนสำรองระหว่างประเทศของรัสเซีย ประกอบไปด้วย

- ยูโร 32%
- ทองคำ 22%
- ดอลลาร์สหรัฐ 16%
- หยวน 13%
อื่น ๆ อีก 16%

แม้ว่าฝั่งรัสเซียดูเหมือนจะเตรียมทุนสำรองระหว่างประเทศ เอาไว้อย่างดีแล้ว
แต่ฝั่งสหรัฐอเมริกาและชาติพันธมิตร ก็ดูเหมือนจะไม่ได้นิ่งเฉย และราวกับว่ามีการดักทางเอาไว้แล้วเช่นกัน

โดยล่าสุด รัฐบาลสหรัฐอเมริกาและประเทศพันธมิตร ทั้งสหราชอาณาจักร, สหภาพยุโรป, แคนาดา รวมถึงญี่ปุ่น ก็ได้ออกมาตรการคว่ำบาตร โดยการอายัดทรัพย์สินของธนาคารกลางรัสเซียที่อยู่ในต่างประเทศ
รวมถึงไม่ให้ประชาชนหรือบริษัทในสหรัฐอเมริกาทำธุรกรรมใด ๆ กับธนาคารกลางรัสเซีย เพื่อเป็นการจำกัดการเข้าถึงทุนสำรองของรัสเซียที่อยู่ในต่างประเทศ

เรามาดูกันว่าทุนสำรองระหว่างประเทศของรัสเซีย ถูกเก็บไว้ที่ประเทศไหนบ้าง ?

- รัสเซีย 22%
- จีน 14%
- ฝรั่งเศส 12%
- ญี่ปุ่น 10%
- เยอรมนี 9%
- สหรัฐอเมริกา 7%
- อังกฤษ 5%
- ออสเตรียและแคนาดา 6%
- สถาบันระหว่างประเทศ 5%
และที่อื่น ๆ อีก 10%

จากข้อมูลจะเห็นว่าทุนสำรองระหว่างประเทศของรัสเซียนั้น
อยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศพันธมิตรเกินกว่าครึ่งหนึ่ง
เท่ากับว่าเงินสำรองที่รัสเซียเตรียมเอาไว้ อาจจะนำมาใช้จริงยามฉุกเฉินได้เพียงไม่กี่ส่วน

แต่ที่น่าสนใจก็คือ รัสเซียสะสมทองคำเป็นทุนสำรองไว้ 1 ใน 5 ซึ่งถือว่าเป็นสัดส่วนที่สูงมากเมื่อเทียบกับทุนสำรองของประเทศอื่น ๆ ซึ่งเรื่องนี้อาจเป็นเพราะว่ารัสเซียคาดการณ์มาก่อนหน้านี้แล้วว่าจะมีเหตุการณ์นี้เกิดขึ้น..

แล้วรัสเซียจะทำอย่างไรต่อ ?

พอเรื่องเป็นอย่างนี้ สิ่งที่ธนาคารกลางรัสเซียพยายามทำเพื่อประคองค่าเงินรูเบิลและเศรษฐกิจภายในประเทศ ก็คือ ปิดรูรั่วที่เหลือของแท็งก์น้ำที่มีอยู่ ไม่ให้เงินตราต่างประเทศไหลออกจากประเทศ และเติมน้ำลงไปในแท็งก์เพิ่ม เท่าที่จะทำได้

โดยมีตัวอย่างนโยบายดังนี้

- ปรับขึ้นดอกเบี้ยนโยบายจาก 9.5% เป็น 20.0% เพื่อให้ผลตอบแทนเป็นที่น่าสนใจ เงินจะได้ไม่ไหลออกนอกประเทศ

- สั่งปิดตลาดหุ้นของตัวเอง เพื่อป้องกันไม่ให้นักลงทุนเทขายหุ้น

- สั่งให้บริษัทในประเทศแลกเปลี่ยน 80% ของรายได้ที่เป็นสกุลเงินต่างประเทศกลับมาเป็นรูเบิล

- คิดค่าธรรมเนียม 30% สำหรับบุคคลที่ต้องการจะแลกสกุลเงินต่างประเทศ

ถึงตรงนี้ เราสามารถสรุปได้ว่าทุนสำรองระหว่างประเทศ มีความสำคัญและนับเป็นเครื่องหมายแสดงฐานะทางการเงินที่มั่นคงของแต่ละประเทศได้เป็นอย่างดี

และสำหรับรัสเซียแล้วก็เตรียมการสำหรับเรื่องนี้มาเป็นอย่างดี โดยพยายามเพิ่มสัดส่วนของทองคำในทุนสำรองให้สูงขึ้น และสะสมทุนสำรองของประเทศจนอยู่ในระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์

ที่น่าสนใจคือ การที่ค่าเงินรูเบิลรัสเซียตกลงมา 30% หลังจากเหตุการณ์บุกยูเครนนั้น เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นโดยที่มีการเตรียมพร้อมรับมือจากรัสเซียแล้ว

นั่นหมายความว่า ถ้าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นกับประเทศอื่น ที่ไม่เตรียมพร้อมเรื่องนี้ ค่าเงินของประเทศนั้นน่าจะลดลงมากกว่านี้มาก จนแบนติดดินเลยทีเดียว..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-https://www.bot.or.th/Thai/FinancialMarkets/ReserveManagement/BOTForeignReserves/Pages/default.aspx
-https://www.reuters.com/world/europe/russian-cenbank-says-will-start-fx-interventions-rouble-tanks-2022-02-24/
-https://www.statista.com/chart/26940/russian-central-bank-foreign-currency-and-gold-reserves-by-holder/
-https://tradingeconomics.com/russia/foreign-exchange-reserves