การซื้อหุ้นคืน คือการที่บริษัทซื้อหุ้นของบริษัทตัวเองจากบุคคลอื่นในตลาดหลักทรัพย์
โดยส่งผลต่อหุ้นในตลาด ทำให้จำนวนหุ้นที่หมุนเวียนซื้อขายในตลาดลดลง
จึงส่งผลกระทบต่อหุ้นของกิจการ ดังนี้

1. กำไรสุทธิต่อหุ้นของบริษัท เพิ่มสูงขึ้น อย่างเช่น
บริษัทเรามีกำไร 100 ล้านบาท มีหุ้นจดทะเบียนซื้อขายในตลาดหุ้น 10 ล้านหุ้น
หมายความว่า กำไรต่อหุ้นเท่ากับ 10 บาท

หากบริษัทเราประกาศซื้อหุ้นคืนจำนวน 2 ล้านหุ้น หุ้นทั้งหมดในบริษัทของเราก็จะเหลือเพียง 8 ล้านหุ้น หมายความว่าหากบริษัท ทำกำไรได้เท่าเดิมที่ 100 ล้านบาท

กำไรต่อหุ้นของบริษัทแห่งนี้ก็จะเพิ่มขึ้นจาก 10 บาทต่อหุ้น เป็น 12.50 บาทต่อหุ้น

2. ทำให้ผู้ถือหุ้นมีโอกาสได้รับเงินปันผลต่อหุ้นมากขึ้น
เมื่อกำไรต่อหุ้นเพิ่มขึ้น ผู้ถือหุ้นมีโอกาสได้รับเงินปันผลต่อหุ้นมากขึ้นด้วย

ยกตัวอย่างต่อเนื่องจากในข้อแรก
หากบริษัทของเรามีนโยบายจ่ายเงินปันผลเท่ากับ 50% ของกำไรสุทธิ

หมายความว่าเดิมที ผู้ถือหุ้นจะได้เงินปันผลที่ 5 บาทต่อหุ้น เมื่อตอนที่กำไรต่อหุ้นเท่ากับ 10 บาท
แต่การซื้อหุ้นคืน ทำให้กำไรต่อหุ้นของบริษัทเพิ่มขึ้นมาเท่ากับ 12.50 บาท

นั่นหมายความว่าเงินปันผลที่ผู้ถือหุ้นจะได้รับก็คือ 6.25 บาทต่อหุ้น

3. มีโอกาส ที่จะทำให้ราคาหุ้นของบริษัทปรับตัวสูงขึ้น
เรื่องดังกล่าวเป็นผลมาจาก วิธีที่นักวิเคราะห์มักใช้ในการประเมินราคาหุ้น
นั่นก็คือ การนำมูลค่ากำไรต่อหุ้นคูณด้วยค่า P/E หรืออัตราส่วนมูลค่าบริษัทต่อกำไร

หากหุ้นของบริษัทเราซื้อขายกันที่ P/E 10 เท่า
กำไรต่อหุ้นเท่ากับ 10 บาท
ราคาที่เหมาะสมของหุ้นเราจะเท่ากับ 100 บาทต่อหุ้น

ทีนี้ สมมติให้ บริษัทเราซื้อขายกันที่ P/E เท่าเดิม ที่ 10 เท่า
การที่กำไรต่อหุ้นเพิ่มขึ้นมา 12.50 บาท
ราคาที่เหมาะสมของหุ้นเราจะเท่ากับ 125 บาทต่อหุ้น หรือเพิ่มขึ้นมาประมาณ 25%

4. ในทางบัญชีแล้ว การซื้อหุ้นคืน แล้วลดทุน ทำให้ส่วนผู้ถือหุ้นนั้นลดลง
เพราะหุ้นที่ถูกซื้อคืน ก็จะถูกนำออกจากการคำนวณส่วนผู้ถือหุ้น

จึงส่งผลให้ผลตอบแทนต่อส่วนผู้ถือหุ้น (ROE) เพิ่มขึ้น และหนี้สินต่อส่วนผู้ถือหุ้น (D/E) เพิ่มขึ้นเช่นกัน

อย่างไรก็ตาม การซื้อหุ้นคืนมาก ๆ อาจจะทำให้สภาพคล่องของหุ้นลดลงด้วย วิธีนี้จึงอาจไม่เหมาะกับบริษัทขนาดเล็กและขนาดกลาง ที่มีปริมาณหุ้นหมุนเวียนในตลาดน้อยอยู่แล้ว

การซื้อหุ้นคืน บริษัทมักจะทำในช่วงเวลาที่สภาพตลาดตกต่ำ ทำให้หุ้นของบริษัทถูกขายออกมามากจนต่ำกว่าราคามูลค่าที่แท้จริงที่บริษัทคิดว่าควรจะเป็น ซึ่งการซื้อหุ้นคืนในราคาหุ้นที่ต่ำ จะเป็นผลดีต่อตัวบริษัท เพราะจะทำให้ผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้นมากขึ้น

สำหรับการซื้อหุ้นคืนในราคาหุ้นที่สูง ก็อาจไม่ใช่ทางเลือกที่เหมาะสม ถ้าบริษัทมีทางเลือกอื่นในการใช้เงินสดที่ดีกว่า เช่น การนำเงินสดไปขยายกิจการ หรือซื้อกิจการอื่น หรือการจ่ายเงินปันผลแก่ผู้ถือหุ้น