ทำไม หุ้นกู้เครดิตสวิส 6 แสนล้าน กลายเป็น 0 ในพริบตา /โดย ลงทุนแมน
ตามปกติแล้วถ้าเราลงทุนในหุ้นกู้ เราจะมีสถานะเป็นเจ้าหนี้ ซึ่งจะได้รับผลตอบแทนเป็นดอกเบี้ย

และเมื่อครบกำหนดชำระ ก็จะได้รับเงินต้นคืน

แต่เจ้าหนี้ ที่ลงทุนในหุ้นกู้ของธนาคารเครดิตสวิส ประเภท AT1 มูลค่า 600,000 ล้านบาท
วันนี้ หุ้นกู้นั้นมีค่าเท่ากับศูนย์ ทันทีที่ UBS ตัดสินใจซื้อกิจการ

หุ้นกู้ AT1 คืออะไร
แล้วทำไมวันนี้ มันไม่เหลือค่าอะไรเลย​ ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ในธุรกิจธนาคาร จะมีข้อกำหนดว่า ธนาคารจะต้องมีเงินกองทุน ให้เพียงพอต่อความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

ซึ่งเงินกองทุน ก็จะแบ่งออกได้เป็น 2 ส่วน คือ

1. เงินกองทุนขั้นที่ 1 หรือ Tier 1 ซึ่งก็คือส่วนของผู้ถือหุ้น

2. เงินกองทุนขั้นที่ 2 หรือ Tier 2
ประกอบด้วย ตราสารหนี้ เช่น หุ้นกู้ ที่ธนาคารออกเพื่อยืมเงินเข้ามา

แต่ก็มีหุ้นกู้อีกประเภท คือ “หุ้นกู้ชั่วนิรันดร์” ที่ไม่มีกำหนดวันคืนเงินต้น ที่บางครั้งถูกเรียกว่า หุ้นกู้ที่มีลักษณะคล้ายทุน

ด้วยความที่มีลักษณะคล้ายทุน ทำให้เงินทุนที่ได้รับจากการขายหุ้นกู้ชั่วนิรันดร์นี้ ถูกนับเข้าไปอยู่ในส่วนของ Tier 1 ด้วย
และมีชื่อเรียกว่า Additional Tier 1 หรือ AT1

โดยหุ้นกู้ชั่วนิรันดร์ที่ออกโดยธนาคาร จะเรียกว่า Contingent Convertible Bond หรือ “CoCo Bond”

ข้อกำหนดของ CoCo Bond ก็คือ

- ไม่มีกำหนดว่าจะไถ่ถอน หรือจ่ายเงินต้นคืนเมื่อไร ซึ่งเป็นที่มาของคำว่า นิรันดร์

- ให้อัตราดอกเบี้ยสูง เพื่อจูงใจ และชดเชยกับการที่ต้องถือหุ้นกู้เป็นระยะเวลานาน

- เป็นตราสารหนี้ ที่จะถูกเปลี่ยนจากหนี้ให้เป็นทุนโดยอัตโนมัติ เมื่อเกิดเหตุการณ์พิเศษ เช่น เมื่อธนาคารมีเงินกองทุน ลดลงต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้

ย้อนกลับมาที่กรณีของเครดิตสวิส..

ส่วนประกอบของโครงสร้างเงินทุนเครดิตสวิสก่อนที่จะเกิดเหตุการณ์ จะแบ่งเป็น

1. ส่วนของผู้ถือหุ้น
2. ส่วนของหุ้นกู้คล้ายทุนประเภท AT1
3. ส่วนของหนี้อื่น ๆ ซึ่งรวมถึงหุ้นกู้ประเภทอื่น ๆ ที่เหลือ

ตามที่ทุกคนเข้าใจในการทำธุรกิจ คือ “เจ้าหนี้” จะต้องได้รับการชดใช้เงินก่อน “ผู้ถือหุ้น”

ดังนั้นลำดับการได้เงิน ตามที่ผู้ลงทุนหลายท่านเข้าใจก็จะเป็น หนี้อื่น ๆ > หุ้นกู้ AT1 > ผู้ถือหุ้น

วันที่เกิดเหตุการณ์

ธนาคารกลางสวิสช่วยเจรจาให้ UBS เข้ามาซื้อธนาคารเครดิตสวิส เป็นมูลค่าราว 100,000 ล้านบาท

โดยจากการคำนวณเงินกองทุน ณ วันที่ซื้อ เงินกองทุนของธนาคารเครดิตสวิสได้ลดลงต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนด

อย่างไรก็ตาม เครดิตสวิสยังมี หุ้นกู้ ที่เป็นประเภท AT1 มูลค่ามากถึง 600,000 ล้านบาท

ซึ่งประเด็นของเรื่องนี้ก็คือ

หุ้นกู้ประเภทนี้มีเงื่อนไขเพิ่มเติม ที่ระบุในหนังสือชี้ชวนว่า
“หน่วยงานกำกับดูแลการเงินของสวิตเซอร์แลนด์ (FINMA) อาจไม่จำเป็นต้องทำตามลำดับความสำคัญของทุน”

ดังนั้นสิ่งที่เกิดขึ้น
เครดิตสวิสได้ทำการแปลงหุ้นกู้ประเภท AT1 ให้เป็นทุน แล้วสลับลำดับ ให้ใช้ทุนดังกล่าวในการตัดหนี้สูญ เพื่อให้เครดิตสวิสมีเงินกองทุนถึงเกณฑ์ที่กำหนด

จะสังเกตได้ว่าการทำแบบนี้
คนที่ขาดทุนมากสุดก็คือ ผู้ถือหุ้นกู้ประเภท AT1

- เพราะหนี้อื่น ๆ ของเครดิตสวิสก็ยังคงอยู่

- ส่วนผู้ถือหุ้นเดิมของเครดิตสวิสก็ได้แลกเป็นหุ้น UBS ถึงแม้จะมีมูลค่าต่ำกว่าเดิมมาก

- แต่ผู้ถือหุ้นกู้ประเภท AT1 จะเหลือ 0 บาท

มีการกล่าวกันว่า สาเหตุที่หน่วยงานกำกับดูแลของสวิตเซอร์แลนด์กล้าทำแบบนี้ก็เพราะว่า ผู้ถือหุ้นกู้ประเภทนี้ส่วนใหญ่เป็นสถาบันการเงินรายใหญ่ ที่แตกต่างจากผู้ถือหุ้นเครดิตสวิสที่มีนักลงทุนรายย่อยอยู่เป็นจำนวนมาก

และมันเป็นหนทางเดียวที่จะช่วยทำให้ธนาคารเครดิตสวิสไปต่อได้ โดยที่มันยังถูกกฎหมายอยู่ ถึงแม้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นจะทำให้นักลงทุนสถาบันจำนวนมากรู้สึกไม่พอใจก็ตาม

บทสรุปของเรื่องนี้..
ตามที่เราเคยเห็นคำเตือนเวลาเราซื้อกองทุนหรือหุ้นกู้เป็นประจำว่า

“การลงทุนมีความเสี่ยง ผู้ลงทุนควรทำความเข้าใจลักษณะสินค้า เงื่อนไขผลตอบแทน และความเสี่ยง ก่อนตัดสินใจลงทุน”

จากตัวอย่างนี้จะเห็นได้ว่า เราจำเป็นต้องทำความเข้าใจในเงื่อนไขทั้งหมด ก่อนการลงทุน

เพราะบางเงื่อนไขแบบตัวอย่างนี้ ก็อาจทำให้เงินของเรา หายไปได้ในพริบตา..
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงทุนแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman