United Fruit บริษัทที่ขายกล้วย จนมีที่ดิน ครึ่งประเทศกัวเตมาลา /โดย ลงทุนแมน
ในตอนนี้ ไม่ว่าจะรวยสักแค่ไหน แต่การจะครอบครองที่ดินระดับแสนหรือล้านไร่นั้น เป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยากมาก เว้นเสียแต่จะเป็นเจ้าของประเทศเสียเอง

แต่รู้หรือไม่ว่า เคยมีบริษัทที่ชื่อ United Fruit ที่เป็นของชาวอเมริกัน ซึ่งมีสินค้าง่าย ๆ อย่าง “กล้วย” แต่กลับรุ่งเรือง จนเป็นเจ้าของที่ดิน “เกือบครึ่ง” ในประเทศกัวเตมาลามาแล้ว

United Fruit คือใคร แล้วเรื่องของกล้วย ทำให้บริษัทหนึ่งเกือบครองประเทศได้อย่างไร ? ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ในช่วงปี 1950 รัฐบาลสหรัฐอเมริกาสนับสนุนให้คนกินผลไม้เพื่อลดน้ำหนัก ซึ่ง “กล้วย” ถือเป็นพระเอกของนโยบายนี้

แต่เนื่องจากภูมิอากาศของสหรัฐอเมริกา ไม่ค่อยเหมาะที่จะปลูกกล้วยให้มีคุณภาพดี และได้ปริมาณมาก

รัฐบาลจึงเล็งไปที่พื้นที่แถบอเมริกากลาง ซึ่งมีภูมิอากาศที่เหมาะสม และไม่ไกลจากประเทศสหรัฐอเมริกามากนัก

ตัวอย่างประเทศในแถบอเมริกากลางก็เช่น กัวเตมาลา เอลซัลวาดอร์ ฮอนดูรัส นิการากัว คอสตาริกา และปานามา ซึ่งแต่เดิมประเทศเหล่านี้จะโดดเด่นในเรื่องของเมล็ดกาแฟและโกโก้เป็นหลัก

ความโชคดี จึงตกมายัง United Fruit บริษัทที่ทำธุรกิจเพาะปลูกและขายกล้วยของชาวอเมริกัน แต่มีฟาร์มปลูกและซื้อกล้วยมาจากประเทศในแถบอเมริกากลาง

และเรื่องนี้ก็เกิดขึ้นแบบถูกจังหวะ เพราะในตอนนั้นกลุ่มประเทศอเมริกากลางถือได้ว่ายังไม่เจริญเท่าไรนัก และต้องการโครงสร้างพื้นฐานมาพัฒนาประเทศ

บริษัทจึงเสนอข้อตกลงด้วยการอาสาลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ เช่น เสาสัญญาณโทรคมนาคม และรางรถไฟ แลกกับการไม่ต้องจ่ายภาษีนำเข้าและส่งออก

และแน่นอนว่าโครงสร้างพื้นฐานที่ลงทุน บริษัทก็มีสัดส่วนความเป็นเจ้าของอยู่ในโครงการเหล่านั้น

ที่น่าตกใจคือ เมื่อเวลาผ่านไป United Fruit ขยายพื้นที่เพาะปลูกและการลงทุน จนเป็นเจ้าของที่ดินในกัวเตมาลาถึง 42% ของที่ดินทั้งประเทศ ซึ่งมีขนาดใหญ่เป็น 2 เท่าของจังหวัดเชียงใหม่

นอกจากนั้นบริษัทยังเป็นเจ้าของระบบโทรคมนาคม และรางรถไฟในประเทศเกือบทั้งหมดอีกด้วย

ความยิ่งใหญ่ของ United Fruit ต้องสะดุดลง เมื่อมาถึงยุคสมัยของนายกรัฐมนตรี Jacobo Arbenz

Arbenz ให้เสรีทางด้านการเมือง รวมถึงออกร่างกฎหมายที่ชื่อว่า “Decree 900” ที่ให้เจ้าของที่ดินขนาดใหญ่แบ่งที่ดินให้กับชาวนาที่ไม่มีพื้นที่เพาะปลูกเป็นของตัวเอง

ที่น่าสนใจก็คือ คนเหล่านี้คิดเป็น 90% ของประชากรทั้งประเทศ ซึ่งหมายความว่า แต่เดิมคนในประเทศแทบจะไม่มีที่ดินสำหรับเพาะปลูกเป็นของตัวเอง ในขณะที่บริษัทขายกล้วยต่างชาติ กลับเป็นเจ้าของพื้นที่กว่าครึ่งประเทศ

United Fruit จึงตกเป็นเป้าหมายของรัฐบาลในการเวนคืน แต่ปัญหาของ United Fruit ก็คือ ตอนนั้นบริษัทบันทึกมูลค่าที่ดินต่ำกว่าความเป็นจริง เพื่อลดค่าใช้จ่ายด้านภาษี ทำให้ United Fruit ได้เงินเวนคืนที่ดินจากรัฐบาลน้อยมากเมื่อเทียบกับมูลค่าที่แท้จริง

สุดท้าย บริษัทก็เสียที่ดินในการปลูกกล้วยไปถึง 40% ของที่ดินทั้งหมดที่ถือครอง และยังขาดทุนจากส่วนต่างราคาที่ดินจำนวนมหาศาล

United Fruit จึงเริ่มทำโฆษณาชวนเชื่อทางการเมือง หรือ Propaganda ว่ารัฐบาลกัวเตมาลาเป็นเผด็จการกับสื่อในสหรัฐอเมริกา

รัฐบาลสหรัฐอเมริกา ในยุคของ Eisenhower รับรู้ถึงทิศทางนโยบายของ Arbenz จึงมอบหมายให้สำนักข่าวกรองกลาง หรือ CIA เข้าแทรกแซงและโค่นอำนาจ Arbenz

จนท้ายที่สุด Arbenz ต้องลาออกจากการเป็นนายกรัฐมนตรีของกัวเตมาลา แต่ผลจากนโยบายของ Arbenz ก็ไม่ได้ทำให้ United Fruit สิ้นสุดเส้นทางการเป็นผู้นำด้านกล้วย

ปัจจุบัน United Fruit กลายเป็นบริษัทที่มีชื่อว่า Chiquita และถูกซื้อกิจการไปโดย 2 บริษัทจากบราซิล ในปี 2015 ซึ่งปัจจุบัน Chiquita ถือเป็นเบอร์ 2 ในด้านปริมาณการส่งออกกล้วยของโลก

จริง ๆ เรื่องราวของ United Fruit เป็นเรื่องที่น่าสนใจ
เพราะไม่น่าเชื่อว่า แค่นโยบายสนับสนุนให้คนอเมริกันกินผลไม้ จะผลักดันให้บริษัทขายกล้วยอย่าง United Fruit ครอบครองที่ดินได้มากมาย

และลุกลามไปจนถึงการโค่นล้มรัฐบาลของประเทศหนึ่ง ได้เลยทีเดียว..
╔═══════════╗
ภาวะเงินเฟ้อ ตลาดผันผวนแบบนี้ ติดตามข่าวเศรษฐกิจแบบเน้น ๆ จากหลายเพจได้ใน Blockdit - คอนเทนต์แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้งานเป็นประจำ 2 ล้านคน ลองใช้ฟรี blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงทุนแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References
-http://archives.nolalibrary.org/~nopl/exhibits/gateway/cuyamel.htm
-https://www.businessinsider.com/the-worlds-largest-banana-company-has-been-formed-2014-3
-https://www.library.hbs.edu/hc/pc/large/united-fruit.html
-https://www.thenation.com/article/economy/united-fruit-guatemala/
-https://www2.umbc.edu/che/tahlessons/pdf/historylabs/Guatemalan_Coup_student:RS01.pdf
-https://www.worlddata.info/america/guatemala/index.php#:~:text=Guatemala%20is%20a%20country%20in,400%20km%20(248.5%20mi).
-https://www.bananalink.org.uk/all-about-bananas/