ฮิวแมนซอฟท์ x ลงทุนแมน

“เบี้ยขยัน” หลายคนอาจรู้จักดีอยู่แล้ว เพราะเป็นหนึ่งในสวัสดิการที่หลายองค์กรนำมาใช้เพื่อกระตุ้นให้พนักงานมีความรับผิดชอบ ตรงต่อเวลา และมาทำงานสม่ำเสมอ โดยมักเป็นเงินพิเศษหรือรางวัลรายเดือนที่จ่ายเพิ่มจากเงินเดือนปกติ ทั้งนี้เพื่อสร้างแรงจูงใจในการทำงาน ลดการขาด ลา มาสาย และส่งเสริมวินัยในการทำงาน

คำตอบอยู่ที่การออกแบบอย่างมีกลยุทธ์ ไม่ใช่แค่ให้เพื่อจูงใจระยะสั้น แต่ต้องเชื่อมโยงกับเป้าหมายองค์กร เช่น ส่งเสริมวินัย สร้างความต่อเนื่องในการทำงาน และกระตุ้นผลงานอย่างเป็นรูปธรรม หากใช้เบี้ยขยันเป็นเครื่องมือบริหารพฤติกรรมพนักงานได้อย่างชาญฉลาด ก็จะเปลี่ยนจากค่าใช้จ่ายเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าในระยะยาว ซึ่งหนึ่งในกลยุทธ์ที่องค์กรส่วนใหญ่นิยมเลือกใช้ คือ “เบี้ยขยันขั้นบันได”

เบี้ยขยันขั้นบันได คือ รูปแบบการจ่ายเบี้ยขยันที่มีการกำหนดอัตราการจ่ายแบบเพิ่มระดับขึ้นเรื่อย ๆ ตามความสม่ำเสมอและวินัยในการทำงานของพนักงาน โดยในช่วงแรกพนักงานที่ทำงานครบตามจำนวนวันที่องค์กรกำหนดจะได้รับเบี้ยขยันในอัตราเริ่มต้น และหากสามารถรักษาความขยัน ความตรงต่อเวลา และไม่ขาด ลา มาสาย ได้อย่างต่อเนื่องในเดือนถัดไป ก็จะได้รับเบี้ยขยันในอัตราที่สูงขึ้นตามลำดับ ซึ่งเป็นระบบที่ออกแบบมาเพื่อกระตุ้นให้พนักงานรักษาพฤติกรรมที่ดีในการทำงานอย่างต่อเนื่อง และส่งเสริมวัฒนธรรมองค์กรที่เน้นความรับผิดชอบและมีระเบียบวินัยในระยะยาว

การเลือกใช้กลยุทธ์ “เบี้ยขยันขั้นบันได” เพื่อสร้างแรงจูงใจให้พนักงาน ไม่เพียงช่วยกระตุ้นให้พนักงานมีวินัยในการมาทำงานอย่างต่อเนื่อง แต่ยังเป็นการสร้างพฤติกรรมที่ดีในระยะยาวให้ฝังอยู่ในวัฒนธรรมองค์กร และส่งผลดีต่อองค์กรดังนี้

• ลดการขาด ลา มาสาย: เบี้ยขยันขั้นบันไดกระตุ้นให้พนักงานรักษาวินัย เพราะยิ่งมาทำงานสม่ำเสมอ ยิ่งได้ผลตอบแทนเพิ่ม
• สร้างความผูกพันกับองค์กร: พนักงานรู้สึกคุ้มค่ากับความขยัน เมื่อเห็นว่าองค์กรให้ผลตอบแทนอย่างเป็นธรรม
• เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน: การมาทำงานต่อเนื่องช่วยให้การทำงานไม่สะดุด และพนักงานมีสมาธิมากขึ้น
• บริหารต้นทุนได้ดี: เป็นทางเลือกที่คุ้มค่ากว่าการปรับเงินเดือนถาวร ช่วยควบคุมงบประมาณได้มีประสิทธิภาพ

แม้ “เบี้ยขยันขั้นบันได” จะเป็นเครื่องมือสร้างแรงจูงใจที่มีประสิทธิภาพ แต่หากออกแบบไม่เหมาะสม ก็อาจไม่ก่อให้เกิดผลลัพธ์ตามที่คาดหวัง องค์กรจึงควรออกแบบให้มีความยืดหยุ่น ชัดเจน และสอดคล้องกับเป้าหมายที่ต้องการ ทั้งในด้านพฤติกรรมพนักงานและประสิทธิภาพการทำงาน โดยแนวทางพัฒนาเบี้ยขยันขั้นบันไดให้เกิดประโยชน์สูงสุด มีดังนี้

• ปรับให้ยืดหยุ่นมากขึ้น: อนุโลมวันลาป่วยหรือลากิจบางกรณีโดยไม่ตัดสิทธิ์ พร้อมกำหนดเกณฑ์ชัดเจนให้รู้สึกเป็นธรรม
• รวมเบี้ยขยันกับระบบประเมินผลการทำงาน: ให้รางวัลทั้งจากความขยันและประสิทธิภาพ ลดปัญหามาแค่ให้ครบแต่ผลงานไม่ชัด
• กำหนดรางวัลหลากหลาย: นอกจากเงินสด อาจใช้วันหยุดเพิ่ม บัตรกำนัล หรือสิทธิพิเศษต่าง ๆ เพื่อเพิ่มแรงจูงใจ
• สร้างวัฒนธรรมที่เน้นการทำงานอย่างมีคุณภาพ: เน้นทั้งความสม่ำเสมอและคุณภาพงาน พร้อมส่งเสริม Work-Life Balance อย่างเหมาะสม

เพราะ “เบี้ยขยันขั้นบันได” ไม่ใช่เพียงรางวัลรายเดือนเพื่อจูงใจระยะสั้นเท่านั้น แต่เป็นกลยุทธ์ที่สามารถต่อยอดสู่การสร้างพฤติกรรมที่ดีอย่างยั่งยืนในองค์กรได้ หากออกแบบอย่างเหมาะสม จะช่วยให้พนักงานมีวินัย ทำงานอย่างต่อเนื่อง มีแรงจูงใจในการพัฒนาตนเอง และรู้สึกผูกพันกับองค์กรมากขึ้น ขณะเดียวกัน องค์กรก็สามารถควบคุมต้นทุนแรงงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสร้างวัฒนธรรมการทำงานที่เน้นทั้งความสม่ำเสมอและคุณภาพได้ในระยะยาว