10 บทเรียนการเงิน และชีวิต จากบอร์ดเกม Monopoly /โดย ลงทุนแมน
ใครบ้างไม่รู้จักเกมเศรษฐี ที่ดัดแปลงมาจากเกม Monopoly เชื่อว่าหลายคนคงรู้จักบอร์ดเกมนี้กันเป็นอย่างดี

นอกจากจะเป็นความทรงจำของใครหลายคนแล้ว
รู้ไหมว่า เกม Monopoly ถูกสร้างมาเพื่อ ให้ผู้คนตระหนักถึงนายทุน ความเหลื่อมล้ำระหว่าง เจ้าของที่ดิน และผู้เช่า

เกมกระดานสุดคลาสสิกที่หลายคนมองว่าเป็นแค่ความสนุก แต่จริง ๆ แล้วมันสอนเรื่องการเงิน การลงทุน และการวางแผนชีวิต ได้อย่างลึกซึ้ง

แล้วบทเรียนจากบอร์ดเกม Monopoly คืออะไร ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

จุดกำเนิดบอร์ดเกมในตำนาน
จากข้อมูลหลายแหล่งว่ากันว่าคุณ Charles Darrow คือผู้สร้างเกม Monopoly ในปี 1934

ซึ่งตอนนั้นเขาตกงานในช่วงเศรษฐกิจตกต่ำ และทำเกมนี้ขึ้นมาในห้องใต้ดิน จนต่อมากลายเป็นเกมขายดีในสหรัฐอเมริกา

แต่จริง ๆ คอนเซปต์ต้นแบบของเกม Monopoly ถูกคิดค้นมาก่อนหน้านั้น โดยคุณ Elizabeth Magie ที่ได้ออกแบบเกมที่ชื่อ The Landlord’s Game และจดสิทธิบัตร ตั้งแต่ปี 1904

เกมนี้ตั้งใจสะท้อนปัญหาความเหลื่อมล้ำระหว่างเจ้าของที่ดินกับผู้เช่า และวิจารณ์การผูกขาดทางเศรษฐกิจ แม้เธอจะจดสิทธิบัตรไว้ แต่เครดิตก็ตกไปอยู่ที่คุณ Darrow ในเวลาต่อมา

กลับมาที่พื้นฐานของเกม Monopoly
- ผู้เล่นจะซื้ออสังหาริมทรัพย์ เมื่อเดินไปรอบกระดาน
- เมื่อมีคนมาตกช่องอสังหาริมทรัพย์ของคุณ พวกเขาจะต้องจ่ายค่าเช่าให้คุณ
- เมื่อคุณตกช่องอสังหาริมทรัพย์ของผู้อื่น คุณก็ต้องจ่ายค่าเช่าให้พวกเขา

- เมื่อคุณซื้อชุดสีเดียวกันได้ครบ คุณสามารถสร้างบ้านและสุดท้ายก็สร้างโรงแรมได้ ซึ่งจะทำให้เรียกเก็บค่าเช่าได้มากขึ้น
- ผู้เล่นที่เหลือรอดคนสุดท้าย ที่ไม่ล้มละลาย จะเป็นผู้ชนะเกม

สำหรับใครที่ไม่เคยเล่นเกม Monopoly มาก่อน ถ้าจะให้เล่าแบบง่าย ๆ เกมนี้คือ เกมการเงินจำลอง ที่ผู้เล่นต้องใช้เงินซื้อที่ดิน บ้าน โรงแรม เพื่อสร้างรายได้จากค่าเช่า ยิ่งถือทรัพย์สินเยอะ โอกาสรวยก็ยิ่งมาก และใครเงินหมดก่อน ก็แพ้ไป

ฟังดูเหมือนเกมธรรมดา ๆ แต่จริง ๆ แล้ว มันสะท้อนการใช้เงินและการลงทุนในชีวิตจริงได้อีกด้วย

และนี่คือบทเรียนการลงทุน 10 ข้อ จากบอร์ดเกม Monopoly

1. ต้องซื้อสินทรัพย์ ไม่ใช่เก็บเงินสดเฉย ๆ
ในเกม Monopoly เราจะได้เงิน จากการผ่านช่อง GO ซึ่งก็เหมือนเงินเดือน แต่ถ้าไม่ซื้อที่ดินหรือสร้างบ้าน เงินนั้นก็หมดไปกับการจ่ายค่าเช่าให้คนอื่น

ชีวิตจริงก็เหมือนกัน แค่ทำงานเก็บเงิน ไม่ได้ทำให้เรารวยขึ้น เพราะเงินเฟ้อกับค่าครองชีพกินหมด ทางที่จะเติบโตได้คือการลงทุน ไม่ว่าจะเป็นหุ้น อสังหาริมทรัพย์ หรือธุรกิจ เพื่อให้เงินทำงานแทนเรา

2. เก็บเงินสดสำรองไว้บ้าง
ในเกม Monopoly ถ้าใช้เงินหมดไปกับการซื้อที่ดิน จนไม่มีเงินเผื่อไว้จ่ายค่าเช่า ก็ต้องจำนองทรัพย์สินให้เสียเปล่า

ชีวิตจริงก็เหมือนกัน ถ้าเราเทหมดหน้าตักไปลงทุน แต่ไม่มีเงินสำรองเวลาเจ็บป่วย ตกงาน หรือมีเหตุฉุกเฉิน เราอาจเดือดร้อนหนักได้ เลยควรเก็บเงินสดไว้ประมาณ 3 ถึง 6 เดือนของค่าใช้จ่าย เพื่อให้ชีวิตมีความมั่นคง

3. กระจายความเสี่ยง
ในเกม Monopoly ถ้าเรามีที่ดินแค่แปลงเดียว โอกาสที่คนจะเดินมาตกก็มีน้อย ทำให้ขาดรายได้

ชีวิตจริงก็เหมือนกัน ถ้าเราเอาเงินไปลงแค่ที่เดียว เช่น หุ้นตัวเดียว หรือธุรกิจเดียว ถ้าเจ๊งก็เสียหายหมด

แต่ถ้าเรากระจายไปหลายอย่าง เช่น หุ้น กองทุน อสังหาริมทรัพย์ หลาย ๆ ทรัพย์สิน โอกาสขาดทุนก็ลดลง และยังมีรายได้จากหลายทาง

4. ฝึกการเจรจาต่อรอง
ในเกม Monopoly ถ้าเราต่อรองไม่เก่ง หรือเอาแต่กดราคา คนอื่นก็ไม่อยากแลกที่ดินกับเรา

ในชีวิตจริง เวลาทำธุรกิจ หรือแม้แต่คุยเรื่องงาน ถ้าเราต่อรองไม่เป็น อาจเสียโอกาส หรือพลาดข้อตกลงสำคัญไป

การเจรจาที่ดี ไม่ใช่เอาแต่กดราคา หรือเอาแต่ได้ฝ่ายเดียว แต่ต้องรู้เขา รู้เรา และหาทางที่ทั้งสองฝ่ายยอมรับได้ แบบนี้ถึงจะ “ชนะทั้งคู่”

5. ของแพงที่สุด ไม่ได้ดีที่สุดเสมอไป
ลองนึกภาพว่าในเกมนี้มีที่ดินหลายราคา บางแปลงแพงมาก แต่จริง ๆ แล้ว คนเล่นอาจไม่ค่อยเดินมาตกที่แปลงนั้น เลยทำเงินได้น้อยกว่าแปลงราคากลาง ๆ ที่คนเดินมาตกบ่อย ๆ เสียอีก

เหมือนในชีวิตจริง ของแพงหรือการลงทุนที่ดูหรูหรา ไม่ได้การันตีว่าจะคุ้มค่าเสมอไป สิ่งที่สำคัญกว่าคือ เลือกสิ่งที่เหมาะสม และสร้างผลตอบแทนที่คุ้มค่ากับความเสี่ยง

6. กล้าเสี่ยงอย่างมีเหตุผล
ในเกม Monopoly ถ้าเรากล้าใช้เงินสร้างบ้านหรือโรงแรมบนที่ดินที่คนเดินผ่านบ่อย ๆ ก็จะได้ผลตอบแทนมากกว่าการเก็บเงินไว้เฉย ๆ หรือทิ้งที่ดินไว้ว่างเปล่า

ในชีวิตจริง เวลาลงทุน เราไม่สามารถหวังผลแบบปลอดภัย 100% ได้

แต่ถ้าอยากให้เงินเติบโต ต้องกล้าเสี่ยงในสิ่งที่คิดว่าคุ้มค่า ถึงแม้มีความเสี่ยงบ้าง

7. รีบซื้อสินทรัพย์ตั้งแต่ต้น
ยิ่งเราเริ่มลงทุนเร็ว เงินที่ลงทุนจะมีเวลางอกเงยด้วยดอกเบี้ยทบต้น ทำให้ทรัพย์สินเติบโตเร็วขึ้น

เหมือนในเกม ถ้าเราเริ่มซื้อที่ดินตั้งแต่รอบแรก เราก็จะมีโอกาสเก็บค่าเช่าได้มากกว่าคนที่รอช้า การเริ่มเร็วช่วยให้ได้เปรียบในระยะยาว

8. สร้างสินทรัพย์ ไม่ใช่รอเงินเดือนอย่างเดียว
ถ้าในเกมเรารอแค่เงินผ่านทางจากช่องเริ่ม GO เราก็ไม่มีทางชนะ

ในชีวิตจริง ถ้าเราแค่รอเงินเดือนจากงาน เงินที่ได้อาจพอใช้ แต่ไม่พอทำให้รวย หรือเติบโตทางการเงิน เพราะค่าครองชีพก็สูงขึ้นเรื่อย ๆ

สิ่งที่ต้องทำคือ สร้างสินทรัพย์ให้ตัวเอง เช่น หุ้น อสังหาริมทรัพย์ หรือธุรกิจเล็ก ๆ ที่สามารถช่วยทำเงินให้เราได้

เมื่อมีสินทรัพย์พวกนี้ เงินก็จะทำงานแทนเรา ช่วยให้มั่งคั่งขึ้นได้ในระยะยาว ไม่ต้องพึ่งแค่เงินเดือนเพียงอย่างเดียว

9. ชีวิตคือการเดิมพัน
บางครั้งชีวิตเราก็เหมือนเกมที่มีปัจจัยไม่แน่นอนบางอย่าง บางครั้งโชคดี บางครั้งโชคร้าย แต่สิ่งที่เราควบคุมได้คือ กลยุทธ์และพฤติกรรมของเรา

ยิ่งเราวางแผนดี ลงทุนถูกทาง และเตรียมตัวไว้ เราก็มีโอกาสชนะมากขึ้น แม้โชคจะไม่แน่นอน แต่การเตรียมพร้อมที่ดี สามารถสร้างโอกาส และลดความเสี่ยงได้

10. บางครั้งการ “หยุดพัก” ก็ดีเหมือนกัน
เหมือนในเกม บางครั้งติดคุกก็ไม่ได้แย่ เพราะ
เราไม่ต้องเดินไปตกช่องของคู่แข่ง จนเสียค่าเช่า แถมยังมีโอกาสได้เงินจากค่าเช่าอีกด้วย ถ้าคู่แข่งเดินมาตกที่อสังหาริมทรัพย์ของเรา

นี่ไม่ได้หมายความว่าให้เราทำผิด แล้วไปติดคุกนะ

แต่หมายถึง บางครั้งชีวิตคนเราหลังจากทำงานเต็มที่แล้ว การหยุดพักก็เป็นเรื่องที่ดี
เราไม่จำเป็นต้องวิ่งตามกระแส หรือวิ่งอยู่ตลอดเวลา

บางครั้งการอยู่นิ่ง ๆ กับตัวเอง แล้วคิดอย่างอิสระ และคิดอย่างรอบคอบ ก็ทำให้ผลลัพธ์ก้าวต่อ ๆ ไปของเรามั่นคงยิ่งขึ้น

สุดท้าย เกม Monopoly ได้สอนเราว่า แค่รอเงินเดือนอย่างเดียวไม่เพียงพอ

การวางแผนการเงิน การใช้เงินลงทุนให้เกิดผล การกล้าเสี่ยงแบบมีเหตุผล และการรู้จักพักบ้าง จะทำให้เราเดินหน้าไปสู่ความมั่งคั่งได้จริง

จะว่าไป ชีวิตก็เหมือนเกม Monopoly โชคอาจช่วยได้บ้าง แต่สิ่งที่กำหนดว่าเราจะรวยหรือไม่ คือวิธีคิด และการตัดสินใจของเราเองต่างหาก..

Reference
- https://www.youtube.com/watch?v=qAi26NVUucw