โมเดลธุรกิจ Mixue ขายแฟรนไชส์เหมือน McDonald’s แต่ทำเงิน ไม่เหมือนกัน

โมเดลธุรกิจ Mixue ขายแฟรนไชส์เหมือน McDonald’s แต่ทำเงิน ไม่เหมือนกัน /โดย ลงทุนแมน
ถ้าให้เลือกระหว่าง Mixue กับ McDonald’s เราอยากเป็นเจ้าของธุรกิจไหนดี

Mixue ที่เน้นขายไอศกรีมและเครื่องดื่มราคาถูก กับ McDonald’s ที่ขายเบอร์เกอร์ เฟรนช์ฟรายส์ และไก่ทอดที่ขายเป็นเซต ๆ ไปเลย

รู้ไหมว่า แม้ทั้งคู่จะใช้โมเดลขายแฟรนไชส์เหมือนกัน แต่จริง ๆ แล้ว ทั้งคู่กลับมีโมเดลการทำเงินที่แตกต่างกันมาก

ทำไมโมเดลธุรกิจแฟรนไชส์เหมือนกัน แต่ทำเงินได้ต่างกัน ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

หลายคนคงคิดว่า Mixue และ McDonald’s ไม่น่าจะเอามาเทียบกันได้

เพราะ Mixue เน้นขายไอศกรีมและเครื่องดื่ม
ส่วน McDonald’s เน้นขายอาหารฟาสต์ฟูด
อย่างเบอร์เกอร์ ไก่ทอด และเฟรนช์ฟรายส์

แม้ดูเป็นตลาดที่แตกต่างกัน แต่ทั้งคู่ก็ใช้โมเดลการขายแฟรนไชส์ให้กับคนที่สนใจอยากเปิดธุรกิจโดยใช้ชื่อแบรนด์ของตัวเองได้

และถ้าทั้งคู่ขายแฟรนไชส์เหมือนกัน แถมยังขายแฟรนไชส์ไปยังประเทศต่าง ๆ ซึ่งตอนนี้มีจำนวนสาขาที่พอ ๆ กันแล้ว รายได้ที่ทั้งคู่ทำได้ก็ไม่น่าต่างกันมาก

ตอนนี้ Mixue มีสาขาทั่วโลกราว 46,000 แห่ง
ส่วน McDonald’s มีสาขา 43,000 แห่ง

แต่ถ้าเราไปดูรายได้และกำไรในช่วงที่ผ่านมา จะพบว่า

ผลประกอบการของ Mixue
ปี 2023
- รายได้ 92,046 ล้านบาท
- กำไร 14,222 ล้านบาท

ปี 2024
- รายได้ 112,566 ล้านบาท
- กำไร 20,112 ล้านบาท

ผลประกอบการของ McDonald’s
ปี 2023
- รายได้ 829,931 ล้านบาท
- กำไร 275,699 ล้านบาท

ปี 2024
- รายได้ 843,799 ล้านบาท
- กำไร 267,691 ล้านบาท

จะเห็นได้ว่า พอเทียบกันแล้ว McDonald’s ทำรายได้มากกว่า Mixue 7 เท่า แถมยังทำกำไรมากกว่า
13 เท่าอีกด้วย

พูดง่าย ๆ ให้เห็นภาพคือ ถ้ากำไรเท่าเดิม Mixue ต้องขายสินค้าตัวเองให้ได้ 13 ปี ถึงมีกำไรเท่ากับ McDonald’s ปีเดียว

ถ้าถามว่า ทำไมถึงเป็นแบบนั้น
คำตอบก็เพราะว่า ทั้งคู่เก็บเงินจากแฟรนไชส์ไม่เหมือนกัน..

ในฝั่ง Mixue รายได้ทุก ๆ 100 บาท มาจากการขายวัตถุดิบและอุปกรณ์ให้กับร้านแฟรนไชส์ 98 บาท
ที่เหลืออีก 2 บาท มาจากรายได้การขายแฟรนไชส์

ในขณะที่ฝั่ง McDonald’s รายได้มากสุดไม่ได้มาจากการขายวัตถุดิบและอุปกรณ์แบบ Mixue แต่มาจากค่าเช่าที่ดินของแฟรนไชส์ถึง 39 บาท จากรายได้ทุก ๆ 100 บาท

แม้รายได้ตรงนี้ไม่ถึงครึ่งหนึ่งของทั้งหมด แต่อย่าลืมว่า
ปีที่แล้ว McDonald’s ทำรายได้ราว 840,000 ล้านบาท

รายได้ 100 บาท มาจากค่าเช่า 39 บาท
รายได้ 100 ล้านบาท มาจากค่าเช่า 39 ล้านบาท
รายได้ 100,000 ล้านบาท มาจากค่าเช่า 39,000 ล้านบาท

ถ้ารายได้รวม 843,799 ล้านบาท คูณไปเรื่อย ๆ
รายได้จากค่าเช่าจะมากถึง 329,100 ล้านบาท

เรียกได้ว่า แค่เฉพาะค่าเช่าก็มากกว่ารายได้ที่ Mixue ทำได้ทั้งปี เกือบ 3 เท่าไปแล้ว

ซึ่งโมเดลการซื้อที่ดินมาปล่อยเช่าให้กับร้านแฟรนไชส์
เกิดขึ้นตอนที่ McDonald’s เจอปัญหารายได้ไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับว่าร้านแฟรนไชส์ขายดีมากแค่ไหน

ถ้าขายดี ส่วนแบ่งรายได้ก็เยอะตาม
แต่ถ้าขายไม่ดี ส่วนแบ่งรายได้ก็ลดลงแทน
จึงเกิดไอเดียซื้อที่ดินมาปล่อยเช่าให้กับร้านแฟรนไชส์ด้วย เพื่อเพิ่มแหล่งรายได้

พอมีโมเดลแบบนี้ ทำให้ McDonald’s มีรายได้เข้ามาที่แน่นอน แถมยังเป็นเครื่องจักรผลิตเงินสดชั้นดี ให้ธุรกิจนำไปลงทุนต่อได้เรื่อย ๆ อีกด้วย

และถ้าเราลองหักรายได้ตรงนี้ออกไป McDonald’s
จะทำรายได้ราว 514,700 ล้านบาท ซึ่งก็ยังมากกว่า
รายได้ที่ Mixue ทำได้ทั้งปีอยู่ดี

เหตุผลของเรื่องนี้ ก็คงมาจากการที่ Mixue เลือกขายสินค้าราคาถูกตั้งแต่ต้น ถ้าอยากมีรายได้เพิ่ม ก็ต้องขายสินค้าของตัวเองให้มากขึ้นกว่าเดิม

ซึ่งเมื่อขายสินค้าได้มากขึ้น ก็จะเกิด Economies of Scale ที่ต้นทุนการผลิตวัตถุดิบของ Mixue จะถูกลงเรื่อย ๆ เพราะมีโรงงานของตัวเอง ที่คอยผลิตวัตถุดิบให้กับร้านแฟรนไชส์ต่าง ๆ

สุดท้าย ถ้า Mixue อยากมีกำไรมากขึ้น ก็ต้องหวังให้ร้านแฟรนไชส์ขายดีเยอะ ๆ จนทำให้รายได้จากการขายวัตถุดิบของ Mixue เพิ่มขึ้น และกดต้นทุนการผลิตวัตถุดิบให้ต่ำลงไปกว่าเดิมเรื่อย ๆ

ในขณะที่ McDonald’s ไม่ได้ขายสินค้าราคาถูกอย่างไอศกรีมแค่อย่างเดียว แต่ยังมีการขายอาหารเป็นเซตต่าง ๆ อย่างเบอร์เกอร์หรือเฟรนช์ฟรายส์ ซึ่งช่วยเพิ่มยอดขายต่อบิลได้ไม่ยาก

นอกจากนี้ McDonald’s ไม่ได้หวังพึ่งรายได้จากการขายวัตถุดิบเหมือน Mixue แต่มีส่วนแบ่งรายได้จากร้านแฟรนไชส์ตามที่ตกลงกันไว้ตามสัญญา

ลองคิดภาพตามว่า ถ้าร้านแฟรนไชส์ขายดี ทั้งคู่ก็มีรายได้เข้ามาเพิ่มขึ้น
Mixue ขายวัตถุดิบได้เยอะขึ้น
ส่วน McDonald’s ก็จะมีส่วนแบ่งรายได้เพิ่มขึ้นด้วย

ซึ่งปัจจุบัน Mixue มีรายได้จากการขายวัตถุดิบ 105,000 ล้านบาท เทียบกับ McDonald’s ที่มีส่วนแบ่งรายได้จากแฟรนไชส์ 185,000 ล้านบาท เรียกได้ว่า ก็น้อยกว่าไม่เยอะมาก

แต่อย่าลืมว่า Mixue ต้องแบกต้นทุนการผลิตไว้เอง
ทำให้จริง ๆ แล้ว กำไรจากการขายวัตถุดิบก็ไม่ได้สูงมาก

สะท้อนได้จากอัตรากำไรขั้นต้นของการขายวัตถุดิบของ Mixue ที่คิดจากรายได้หักด้วยต้นทุนขายแค่ 31.6% ของรายได้จากการขายวัตถุดิบเท่านั้น

ในขณะที่ McDonald’s มีอัตรากำไรจากการดำเนินงานจากการขายแฟรนไชส์ ที่คิดจากรายได้หักด้วยค่าใช้จ่ายต่าง ๆ
สูงถึง 83.9% ของรายได้จากร้านแฟรนไชส์

นอกจากนี้ McDonald’s ยังมีรายได้จากร้านอาหารที่เป็นเจ้าของและบริหารเอง ราว ๆ 317,700 ล้านบาท ในปี 2024

ดังนั้น แม้ร้านแฟรนไชส์ของทั้งคู่จะขายดีขึ้น แต่ด้วยโมเดลการหารายได้ ราคาของเมนู ต้นทุน จำนวนลูกค้า และยอดบิลต่อคน ที่ต่างกัน ทำให้ผลประกอบการของ McDonald’s ต่างจากของ Mixue หลายเท่าตัว

เรื่องนี้ทำให้เราเห็นแล้วว่า ธุรกิจที่มีสาขาเยอะกว่า
ไม่จำเป็นต้องทำรายได้และกำไรที่มากกว่าเสมอไป

แม้เป็นโมเดลธุรกิจแฟรนไชส์เหมือนกัน แต่แค่รายละเอียดเบื้องหลังของการหารายได้จากร้านแฟรนไชส์ ที่ต่างกัน ก็ทำให้รายได้และกำไรห่างกันเยอะมาก แม้จำนวนสาขาจะเท่ากันก็ตาม

ซึ่งก็ทำให้บางครั้ง ถึงแม้ธุรกิจนั้นมีแค่สาขาเดียว ก็อาจทำรายได้และกำไรมากกว่า ธุรกิจที่มีหลายสาขาได้เช่นกัน..

References
- McDonald’s Annual Report 2024
- Mixue Annual Report 2024

Tag: โมเดลธุรกิจ Mixue

โมเดลธุรกิจ Mixue ขายแฟรนไชส์เหมือน McDonald’s แต่ทำเงิน ไม่เหมือนกัน

เรื่องที่คุณอาจสนใจ

Mixue เทรด IPO วันแรก ราคาหุ้น +40%

ทำไม CosMc’s เชนร้านเครื่องดื่มของ McDonald’s ถึงไปไม่รอด ปิดตัวลงภายใน 2 ปี

“โมเดลธุรกิจ + คุณภาพสินค้าและบริการ” สมการความสำเร็จเครื่องกรองน้ำ Subscription ของ Coway

จักรวาล "โมเดลธุรกิจ" รูปแบบต่าง ๆ ในภาพเดียว

โมเดลธุรกิจ เลานจ์สนามบิน บริการที่ “คนซื้อไม่ได้ใช้ แต่คนใช้ไม่ได้ซื้อ”

โมเดลธุรกิจ “ฉอยชิว” ขายโคนไอศกรีม รายได้ 400 ล้าน ลูกค้าคือ วอลล์ เคเอฟซี แมคโดนัลด์ | ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง