บขส. รายได้เท่าไร / โดย ลงทุนแมน

หลายคนคงเคยใช้บริการของบริษัท ขนส่ง จำกัด หรือ บขส.
รู้ไหมว่า บริษัทนี้ก่อตั้งมากว่า 88 ปีแล้ว
แต่ก่อนนั้น บขส. มีทั้งกิจการการบิน เดินเรือ
ก่อนที่จะมาทำธุรกิจรับสัมปทานเดินรถโดยสารประจำทางอย่างเดียวในภายหลัง
เรื่องราวเป็นมาอย่างไร ลงทุนแมนจะมาเล่าให้ฟัง

บขส. ก่อตั้งเมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 2473 โดยชื่อเดิมนั้นคือ บริษัท เดินอากาศไทย จำกัด เพื่อดำเนินธุรกิจการบินเชิงพาณิชย์ และเดินรถโดยสารในประเทศไทย ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นบริษัท ขนส่ง จำกัด ในปี 2481

ในช่วงระหว่างปี 2482-2488 ซึ่งเป็นช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 บริษัทได้รับผลกระทบอย่างหนัก เนื่องจากกิจการไม่สามารถดำเนินงานได้ตามปกติ ทั้งในด้านการบินที่ต้องหยุดโดยเด็ดขาด ขณะที่การเดินรถโดยสารก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน

ผลจากสงคราม ทำให้บริษัท ประสบภาระหนี้สิน จนต้องขอความช่วยเหลือจากรัฐบาล แต่รัฐบาลในขณะนั้นก็มีปัญหาในการกอบกู้ประเทศ

ทำให้สุดท้ายแล้ว บขส. เลือกที่จะปลดพนักงานกว่า 70% ของจำนวนพนักงานทั้งหมด แทนที่จะยุบกิจการ

พร้อมทั้งมีการแยกกิจการการบินออกในปี 2490 ก่อนที่บขส. จะมาควบรวมกับ บริษัท เรือไทย จำกัด เพื่อให้บริการเดินรถและเดินเรือในเวลาต่อมา

แต่การควบรวมกิจการแทนที่จะดีขึ้นกลับทำให้สถานการณ์ย่ำแย่ลง

เพราะกิจการเดินเรือไทย ก็มีหนี้สินติดมาด้วย เนื่องจากภาวะสงครามเมื่อรวมกับหนี้ของ บขส. เดิมทำให้กิจการทั้ง 2 มีหนี้รวมกันเกือบ 5 ล้านบาท

เงิน 5 ล้านบาทอาจดูไม่มากในสมัยนี้ แต่ถ้าในสมัยนั้นก็เป็นจำนวนไม่น้อย

เมื่อสถานะการเงินแย่ จึงเป็นที่มาของการปลดพนักงานอีกครั้ง..

ช่วงนั้น บขส. ใช้แหล่งเงินกู้จากธนาคารออมสินเป็นหลัก โดยมีกระทรวงการคลังเป็นผู้ค้ำประกัน เพื่อนำเงินมาซื้อรถโดยสารและขยายกิจการเดินรถประจำทาง

ขณะที่ฝั่งกิจการเดินเรือนั้นเจอปัญหาและอุปสรรคจากการสร้างเขื่อน ทำให้บางพื้นที่ไม่สามารถเดินเรือได้ ประกอบกับเรือที่ใช้ก็ล้าสมัย ขณะที่กฎหมายช่วงนั้นเปิดเสรีให้เอกชน สามารถเข้ามาเดินเรือเพื่อบริการประชาชนได้ สุดท้ายกิจการเดินเรือก็ถูกยุบไปในปี 2501

ปัจจุบัน บขส. ถือเป็นรัฐวิสาหกิจ โดยกระทรวงการคลัง ถือหุ้นอยู่กว่า 99%

หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่า บขส. นอกจากจะให้บริการรถโดยสารในประเทศระหว่างกรุงเทพไปยังต่างจังหวัดแล้ว ยังให้บริการเดินรถระหว่างประเทศด้วยคือ ระหว่างไทย-ลาว และไทย-กัมพูชา และมีรถโดยสารที่ให้บริการกว่า 12,933 คัน ใน 295 เส้นทาง โดยแบ่งเป็นเส้นทางในประเทศ 280 เส้นทาง และระหว่างประเทศ 15 เส้นทาง

รายได้และกำไรของบริษัท ขนส่ง จำกัด

ปี 2558 รายได้ 4,399 ล้านบาท กำไร 152 ล้านบาท
ปี 2559 รายได้ 3,744 ล้านบาท ขาดทุน 116 ล้านบาท
ปี 2560 รายได้ 3,372 ล้านบาท กำไร 16 ล้านบาท

ปัจจุบัน ธุรกิจการเดินรถโดยสาร นอกจากต้องแข่งกันระหว่างรถด้วยกันเองแล้ว ไม่ว่าจะเป็นรถทัวร์ รถตู้ แต่ยังรวมไปถึงเครื่องบิน โดยเฉพาะสายการบินโลว์คอสต์หลายสายที่เข้ามาแย่งชิงลูกค้าจากรถโดยสาร

สถิติจำนวนผู้โดยสารด้วยสายการบินโลว์คอสต์ที่บินภายในประเทศ

ปี 2549 จำนวน 6.9 ล้านคน
ปี 2559 จำนวน 34.5 ล้านคน

ภายใน 10 ปี จำนวนผู้โดยสารเพิ่มขึ้นกว่า 5 เท่าตัว

เรื่องนี้อาจเป็นเพราะข้อได้เปรียบหลายอย่างของการเดินทางด้วยเครื่องบิน เช่น ระยะเวลาเดินทางที่รวดเร็วกว่า ที่สำคัญคือ ราคาที่ถูกลงกว่าสมัยก่อนอย่างมาก จนบางครั้งแทบจะถูกกว่าการเดินทางด้วยรถประจำทางเลยทีเดียว

ก็เป็นเรื่องที่น่าคิดว่า ผู้บริหารของ บขส. จะมียุทธศาสตร์ในการขับเคลื่อนรัฐวิสาหกิจแห่งนี้ให้เดินหน้าต่อไปอย่างไรในท่ามกลางการแข่งขันที่มากมายเช่นนี้..
----------------------
ยุทธศาตร์ขับเคลื่อนองค์กร ก่อนนอนเขียนบความของสองเรา
โหลดแอปพลิเคชันลงทุนแมน V2.5 ได้ที่ blockdit.com/app ฟรีทั้ง iOS และ android

แอปพลิเคชัน blockdit ไม่ได้มีแต่เรื่องลงทุน เรื่องสัตว์เลี้ยงก็มีนะ
----------------------
Reference
-http://home.transport.co.th/index.php/en/static-page-2/ตำนาน-บขส.html
-http://www.mot.go.th/about.html?id=20
-http://aot-th.listedcompany.com/transport.html
-http://home.transport.co.th/files/65/annual_report__2016.pdf
[8927].