กรณีศึกษา DocuSign ธุรกิจเซ็นเอกสารออนไลน์ มูลค่า 6 แสนล้าน /โดย ลงทุนแมน

ในปัจจุบัน การทำธุรกรรมและการจัดเก็บเอกสารต่าง ๆ เริ่มถูกนำไปอยู่บนระบบออนไลน์มากขึ้น
ซึ่งผู้ที่เกี่ยวข้องสามารถเข้าไปตรวจสอบและบริหารจัดการข้อมูล ผ่านคอมพิวเตอร์หรือแท็บเล็ต ได้อย่างง่ายดาย

พอเป็นแบบนี้ หนึ่งในขั้นตอนที่มีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
คือ การเซ็นอนุมัติหรือรับรองเอกสาร จะเปลี่ยนเป็นรูปแบบของ e-Signature แทนการใช้ปากกาจริง

ซึ่งแนวโน้มดังกล่าว ได้ส่งผลให้ผู้นำตลาดบริการเซ็นเอกสารออนไลน์ ชื่อว่า “DocuSign” เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยล่าสุดบริษัทมีมูลค่าสูงกว่า 6 แสนล้านบาท

แล้วเรื่องราวของธุรกิจเซ็นเอกสารออนไลน์รายนี้ น่าสนใจอย่างไร ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
DocuSign เป็นบริษัทเทคโนโลยี จากประเทศสหรัฐอเมริกา ก่อตั้งขึ้นในปี 2003 หรือ 19 ปีที่แล้ว โดยคุณ Tom Gonser, คุณ Eric Ranft และคุณ Court Lorenzini

ก่อนหน้านี้ คุณ Gonser เคยเป็นผู้บริหารในบริษัทชั้นนำอย่าง Apple
แต่ต่อมา ตัดสินใจออกมาตั้งบริษัทของตัวเอง ชื่อว่า NetUpdate ทำธุรกิจแพลตฟอร์มบริหารจัดการสินเชื่ออสังหาริมทรัพย์

ในระหว่างนั้นเอง NetUpdate ได้ซื้อกิจการสตาร์ตอัปหลายแห่ง เพื่อส่งเสริมธุรกิจหลัก หนึ่งในนั้นคือ บริษัท DocuTouch ซึ่งถือครองสิทธิบัตรเทคโนโลยีด้าน e-Signature

ต่อมาในปี 2000 รัฐบาลสหรัฐอเมริกา อนุมัติกฎหมายรับรองการเซ็นเอกสารแบบดิจิทัลได้
ทำให้คุณ Gonser เห็นโอกาสที่น่าสนใจในธุรกิจบริการเซ็นเอกสารออนไลน์

เขาจึงชักชวนคุณ Ranft และคุณ Lorenzini มาร่วมก่อตั้งบริษัทใหม่ และนำเทคโนโลยีของ DocuTouch มาต่อยอดเป็น “DocuSign” นั่นเอง

พวกเขาใช้เวลาพัฒนาผลิตภัณฑ์อยู่หลายปี
เพราะลายเซ็นเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อน จนกระทั่งปี 2003 ก็ได้เปิดให้บริการเป็นครั้งแรก และโน้มน้าวนักลงทุนให้มาระดมทุนใน Series A เพื่อดำเนินธุรกิจในช่วงแรกได้สำเร็จ

โดย DocuSign ให้บริการซอฟต์แวร์สำหรับเซ็นเอกสารออนไลน์
ตัวอย่างฟังก์ชันการใช้งานของ DocuSign ก็เช่น
เมื่อผู้ใช้งานอัปโหลดเอกสารลงบนแพลตฟอร์ม ก็จะถูกเข้ารหัสและส่งไปยังอีเมลที่กำหนด จากนั้นพออีกฝ่ายเซ็น e-Signature ก็จะถูกส่งกลับมาโดยอัตโนมัติ ซึ่งช่วยลดระยะเวลาของกระบวนการเอกสารต่าง ๆ ลงได้

ทั้งนี้ DocuSign มีการเชื่อมต่อเข้ากับโปรแกรมทำงานอื่น ๆ ด้วย เช่น Slack, Salesforce, SAP รวมถึงแพลตฟอร์มออนไลน์อย่าง PayPal, Facebook, Microsoft, Google เพื่อให้ลูกค้าใช้บริการได้สะดวกขึ้น

นอกจากนั้น ยังต่อยอดธุรกิจไปสู่บริการอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็น การบริหารจัดการสัญญา หรือแนะนำแบบฟอร์มประเภทต่าง ๆ เพื่อก้าวขึ้นเป็นโซลูชันด้านเอกสารแบบครบวงจร

แล้วปัจจุบัน DocuSign มีขนาดใหญ่แค่ไหน ?

DocuSign ใช้โมเดลธุรกิจแบบ Subscription เปิดให้ทดลองใช้งานฟรีได้ช่วงหนึ่ง แต่ถ้าจ่ายเงินค่าสมาชิกราว 300-1,200 บาทต่อเดือน จะสามารถใช้บริการได้เต็มรูปแบบมากขึ้น

ซึ่งฐานลูกค้าของบริษัท มีทั้งกลุ่มบุคคลทั่วไปและองค์กรชั้นนำ โดยเฉพาะธุรกิจที่เดิมต้องใช้เอกสารหลักฐานเป็นกระดาษค่อนข้างเยอะ เช่น สถาบันการเงิน, สำนักงานกฎหมาย, อสังหาริมทรัพย์

โดยการที่ DocuSign เข้ามาทำตลาดตั้งแต่ยุคแรก ๆ ส่งผลให้ผู้บริโภคคุ้นเคยและเชื่อถือแบรนด์ ประกอบกับเอกสารที่ถูกเก็บสะสมไว้บนแพลตฟอร์มจำนวนมาก ทำให้ลูกค้าเปลี่ยนไปใช้บริการเจ้าอื่นได้ยากขึ้น

ด้วยเหตุนี้ DocuSign จึงกลายเป็นผู้นำของธุรกิจเซ็นเอกสารออนไลน์ ที่ครองส่วนแบ่งการตลาดราว 70% และมีจำนวนสมาชิกแบบเสียเงินถึง 1.17 ล้านบัญชี ใน 180 ประเทศทั่วโลก

ซึ่งในวิกฤติการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด 19 ที่ผ่านมา ทำให้ผู้คนจำเป็นต้อง Work From Home และบริหารจัดการเอกสารผ่านทางออนไลน์แทน ส่งผลให้รายได้ของ DocuSign เติบโตอย่างรวดเร็ว

ปี 2019 รายได้ 33,000 ล้านบาท ขาดทุน 7,100 ล้านบาท
ปี 2020 รายได้ 49,000 ล้านบาท ขาดทุน 8,300 ล้านบาท
ปี 2021 รายได้ 72,000 ล้านบาท ขาดทุน 2,400 ล้านบาท

ซึ่งถึงแม้ DocuSign ยังขาดทุนอยู่ แต่ก็เริ่มเห็นแนวโน้มการขาดทุนลดลงพอสมควร
ที่น่าสนใจคือ ในปีล่าสุด บริษัทมีกระแสเงินสดเป็นบวกถึง 15,000 ล้านบาท สะท้อนถึงศักยภาพที่อาจพลิกกลับมามีกำไรได้ในเร็ว ๆ นี้

ด้วยธุรกิจที่มีความน่าสนใจในโลกยุคดิจิทัล ทำให้สมัยที่เป็นสตาร์ตอัป DocuSign ประสบความสำเร็จในการระดมทุนมากถึง 20 รอบ รวมเป็นเงินมูลค่าประมาณ 18,000 ล้านบาท
และถูกประเมินมูลค่าบริษัทไว้ที่ 110,000 ล้านบาท นับเป็นสตาร์ตอัประดับยูนิคอร์น

จนกระทั่งในปี 2018 บริษัทก็จดทะเบียนเข้าสู่ตลาดหลักทรัพย์ NASDAQ
ซึ่งต่อมา ได้กลายเป็นหนึ่งในธุรกิจที่นักลงทุนมองว่าได้ประโยชน์จากสถานการณ์โควิด 19 จนเมื่อช่วงเดือนสิงหาคม ปี 2021 บริษัทเคยมีมูลค่าตลาดพุ่งสูงขึ้นถึงราว 2,000,000 ล้านบาท

อย่างไรก็ตาม ในระยะหลัง หลายประเทศเริ่มผ่อนคลายมาตรการล็อกดาวน์และเปิดเมือง ทำให้นักลงทุนคาดการณ์ว่า ผลการดำเนินงานของ DocuSign อาจชะลอตัวลง
เพราะผู้คนเริ่มกลับมาเซ็นเอกสารกระดาษกัน จึงเทขายหุ้นออกมา โดยล่าสุด บริษัทมีมูลค่าตลาดลดลงมาเหลือราว ๆ 615,000 ล้านบาท

ซึ่งถ้าเปรียบเทียบกับบริษัทในประเทศไทยให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น
ปัจจุบัน DocuSign จะมีขนาดใหญ่ใกล้เคียงกับ GULF และ CPALL
แต่ถ้านับที่จุดสูงสุด บริษัทจะเคยมีขนาดใหญ่เป็น 2 เท่า ของ ปตท. เลยทีเดียว

จากเรื่องราวนี้ ก็ไม่น่าเชื่อว่า
ธุรกิจที่ดูเรียบง่ายไม่ซับซ้อน อย่างบริการเซ็นเอกสารออนไลน์ จะมีมูลค่าสูงถึงระดับหลายแสนล้านบาท เทียบเท่าบริษัทยักษ์ใหญ่หลายแห่งของประเทศไทย

แต่ถ้าสังเกตให้ดี ทุกวันนี้ ผู้คนใช้งานอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และอินเทอร์เน็ตกันอย่างแพร่หลาย ทำให้หลายคนอาจแทบไม่ได้พกสมุดหรือปากกา ติดตัวไปทำงานหรือเข้าประชุมแล้วด้วยซ้ำ

ซึ่งเราคงต้องจับตาดูกันต่อไปว่า หากการบริหารจัดการเอกสารต่าง ๆ ยังคงถูกเปลี่ยนไปดำเนินการบนแพลตฟอร์มออนไลน์มากขึ้นเรื่อย ๆ

ไม่แน่ว่าในอนาคต ผู้คนอาจไม่คุ้นเคยกับการใช้ปากกาจริง ๆ เซ็นเอกสารกันแล้ว ก็เป็นได้..
╔═══════════╗
Blockdit เป็นแพลตฟอร์ม สำหรับนักอ่าน และนักเขียน
ที่มีผู้ใช้งาน 2 ล้านคน ลองใช้แพลตฟอร์มนี้เพื่อได้ไอเดียใหม่ๆ
แล้วอาจพบว่าสังคมนี้เหมาะกับคนเช่นคุณ
Blockdit. Ideas Happen. Blockdit.com/download
╚═══════════╝
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
TikTok - tiktok.com/@longtunman
Spotify - open.spotify.com/show/4jz0qVn1AL7tRMHiTvMbZH
Apple Podcasts - podcasts.apple.com/th/podcast/ลงท-นแมน/id1543162829
Soundcloud - soundcloud.com/longtunman
References:
-https://productmint.com/docusign-business-model-how-does-docusign-make-money/
-https://entrepreneur-360.com/how-does-docusign-make-money-21871
-https://mywallst.com/blog/docusign-v-adobe-which-is-the-better-e-signature-play/
-https://finance.yahoo.com/quote/DOCU/financials?p=DOCU
-https://s22.q4cdn.com/408980645/files/doc_financials/2022/q4/DS-Q4-FY2022-Earnings-Slides_Final.pdf
-https://www.macrotrends.net/stocks/charts/DOCU/docusign/market-cap
-https://www.pymnts.com/earnings/2022/docusign-stock-plummet-implies-a-return-to-the-age-of-wet-signatures/