- จากข่าวเมื่อคืนนี้ มีรายงานว่า Netflix ต้องตั้งสำรองก้อนโต 20,000 ล้านบาท
เพราะโดนรัฐบาลบราซิลเรียกเก็บภาษี ซึ่งนับเป็นเรื่องเซอร์ไพรส์ตลาด
ทุบหุ้นบริษัทร่วงไป 6% หรือราว 1,000,000 ล้านบาท..

ภาษีนี้เรียกว่า CIDE ย่อมาจาก Contribution for Intervention in the Economic Domain
สรุปสั้น ๆ ก็คือบริษัทไหนที่ตั้งอยู่ในบราซิล และมีการจ่ายเงินไปให้บริษัทแม่ในต่างประเทศ ก็จะต้องถูกหักภาษีเพิ่มอีก 10% (Gross Tax)

ซึ่งก็ต้องบอกก่อนว่าการจัดตั้งบริษัท Netflix ในบราซิลจะมีโครงสร้าง คือ
- มีรายได้ จากค่าสมาชิกชาวบราซิล
- มีค่าใช้จ่าย จากค่าระบบหลังบ้านและเทคโนโลยีจากบริษัทแม่ในสหรัฐฯ

รายได้ หักค่าใช้จ่ายตรงนี้ ก็จะถูกนำไปคิดคำนวณภาษีนิติบุคคลจ่ายให้รัฐบาลบราซิล
แต่ถ้า Netflix บราซิล “โอนเงินกลับบริษัทแม่” ด้วย ก็จะต้องโดนภาษีเพิ่มอีก 10% จากเงินก้อนนั้น..

ก่อนหน้านี้ บริษัทเคยชนะคดีว่า ไม่ต้องเสียภาษีให้บราซิล เมื่อ 3 ปีก่อน
แต่ล่าสุด ศาลสูงสุดของบราซิลตัดสินใหม่ ว่าภาษีนี้ครอบคลุมบริการสตรีมมิงด้วย Netflix จึงต้องยอมตั้งสำรองภาษีนี้ทันที

สรุปก็คือจากเดิมที่ Netflix หอบเงินกลับประเทศแม่ แบบไม่เคยเสียภาษีมาก่อน
ล่าสุด บราซิลกำลังจะเก็บภาษีก้อนนี้ได้แล้ว

หันกลับมาที่ประเทศไทย

ถ้าถามว่าเราเก็บภาษีอะไร กับบริษัทข้ามชาติได้บ้าง
คำตอบก็คือ เราเก็บ VAT 7% ได้ อย่าง Netflix เราก็มีเก็บ VAT อยู่

หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่า เงินที่เราจ่ายค่าสมาชิกให้ Netflix เราจ่ายให้กับ Netflix สิงคโปร์ ซึ่งเป็นผู้ให้บริการในไทย จดทะเบียนกับกรมสรรพากร และเก็บ VAT จากค่าสมาชิกคนไทยโดยตรง

ส่วน บริษัท เน็ตฟลิกซ์ (ประเทศไทย) จำกัด ในกรมพัฒนาธุรกิจการค้า จัดตั้งมาเพื่อทำการตลาดในประเทศ

แล้วเราเก็บ VAT แต่ละปี ได้เท่าไร ?

อ้างอิงจากบิลสด ๆ ในแอป
เราจ่ายค่าแพ็กเกจ 419 บาทต่อเดือน
ในนั้น ก็จะมีภาษีอยู่แล้ว 7% หรือราว 27 บาท

คนไทยสมัคร Netflix ราว 2,000,000 บัญชี

ถ้าสมมติ เก็บได้เต็ม ๆ บัญชีละ 419 บาทต่อเดือน
ปีหนึ่ง Netflix ก็จะมีรายได้จากคนไทย 10,000 ล้านบาท
เก็บ VAT ได้ 7% ก็จะเท่ากับ 700 ล้านบาทต่อปี

แต่ถ้าสมมติ เก็บได้เฉลี่ยบัญชีละ 140 บาทต่อเดือน (419 บาท หาร 3 คน)
Netflix ก็จะมีรายได้จากคนไทย 3,300 ล้านบาทต่อปี
เก็บ VAT ได้ 7% ก็จะเท่ากับ 230 ล้านบาทต่อปี

ซึ่งมูลค่าตรงนี้ บริษัทก็จะนำส่งให้กรมสรรพากรไทย ในทุก ๆ ไตรมาส
แต่สิ่งที่ไทยยังเก็บไม่ได้คือ “ภาษีจากการดำเนินกิจการในไทยของ Netflix”

แล้วถ้าถามว่า เยอะไหม ? ก็ถ้า Netflix มีรายได้ระดับ 10,000 ล้านบาทในบ้านเรา

อ้างอิงผลการดำเนินงานตามบริษัทแม่
บริษัทมีอัตรากำไรก่อนภาษีราว 30% เมื่อเทียบกับรายได้
รายได้หลังหักค่าใช้จ่ายก่อนภาษี ก็จะอยู่ราว 3,000 ล้านบาท
ถ้าเราเก็บภาษี อัตราเดียวกับนิติบุคคล 20% ก็จะเป็น 600 ล้านบาท

แต่ถ้ามีรายได้ระดับ 3,300 ล้านบาท
ภาษีนิติบุคคลก็จะเป็น 200 ล้านบาท

Netflix เข้าประเทศไทยมา 7 ปี ตีเป็นมูลค่ารวม ๆ กันก็น่าจะหลักพันล้าน จนถึงหลายพันล้านบาท

ซึ่งถ้ารวมอีกหลายบริการข้ามชาติ ที่คนไทยใช้กันเยอะ เช่น Facebook, Google และ YouTube มูลค่าภาษีก้อนนี้อาจจะอยู่ในระดับหมื่นล้านบาทได้..

สรุปมาถึงตรงนี้คือ
- บราซิล เตรียมเก็บภาษีจากการโอนกลับจากบริษัทข้ามชาติ
- ปัจจุบันไทย เก็บภาษี VAT ได้แล้ว แต่ยังเก็บจากกำไรของธุรกิจไม่ได้เต็มเม็ดเต็มหน่วย

แล้วถ้าถามว่ามีความเป็นไปได้ไหม
ที่เราจะเก็บภาษีเพิ่มเติมจากบริษัทข้ามชาติแบบ Netflix ได้ ?

คำตอบก็คือ “มี” เพราะตอนนี้องค์กรเศรษฐกิจโลก หรือ OECD กำลังผลักดันกติกาใหม่ ชื่อว่าภาษีดิจิทัลโลก ให้ประเทศปลายทาง เช่น ประเทศไทย สามารถเก็บภาษีจากบริษัทเทคข้ามชาติได้ ถ้ามีรายได้จากคนในประเทศนั้น ๆ แม้บริษัทนั้นจะไม่มีสาขาในประเทศ

และถ้ามันเกิดขึ้นจริง เราเก็บภาษีจากบริษัทข้ามชาติได้
รัฐบาลไทยก็จะมีรายได้เพิ่มเติมอีก ระดับพันล้านบาทต่อปี
เงินจำนวนนี้ อาจเพียงพอที่จะสร้างโรงเรียน โรงพยาบาล โครงสร้างพื้นฐานต่าง ๆ หรือพัฒนาระบบดิจิทัลของรัฐได้อีกมาก แต่สุดท้าย มันก็ขึ้นอยู่กับรัฐบาลไทย ว่าจะเอาไปใช้ทำอะไร..