รู้จัก Yandex บริษัทที่ครองโลกออนไลน์ในรัสเซีย /โดย ลงทุนแมน

ทุกวันนี้ คนส่วนใหญ่คงคุ้นเคยกับการใช้งานแพลตฟอร์มออนไลน์
เพื่อตอบสนองความต้องการในชีวิตประจำวัน

เราค้นหาข้อมูลจาก Google
เราสั่งซื้อสินค้าจาก Amazon
เราเรียกรถและสั่งอาหารผ่าน Uber, Grab
เราติดตามดูวิดีโอใน YouTube
เราฟังเพลงโปรดบน Spotify

แต่เชื่อหรือไม่ว่า ที่ประเทศรัสเซีย ผู้คนจะสามารถใช้บริการเหล่านี้ได้ ผ่านบริษัทที่มีชื่อว่า “Yandex” เพียงรายเดียว

บริษัทนี้ประกอบธุรกิจอะไรบ้าง ทำไมถึงครองใจคนรัสเซียเหนือแพลตฟอร์มชื่อดังรายอื่น
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
╔═══════════╗
อัปเดตสถานการณ์และภาวะเศรษฐกิจกับ Blockdit มีพอดแคสต์ให้ฟังระหว่างเดินทางด้วย
Blockdit.com/download
╚═══════════╝
Yandex เป็นบริษัทเทคโนโลยีใหญ่สุดของรัสเซีย
ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 1997 หรือ 23 ปีที่แล้ว โดยนักธุรกิจชื่อ Arkady Volozh

คำว่า Yandex นั้น ย่อมาจาก Yet Another Indexer
เพราะธุรกิจแรกของบริษัทคือ การทำเว็บไซต์ค้นหาข้อมูล

ในตลาด Search Engine ระดับโลก Google คือผู้นำอย่างไม่ต้องสงสัย ด้วยส่วนแบ่งสูงถึง 92% ขณะที่ Yandex มีผู้ใช้งานเป็นอันดับ 5 ด้วยส่วนแบ่งราว 0.5%

แต่ภายในประเทศรัสเซีย
Yandex สามารถครองส่วนแบ่งตลาดได้มากสุดที่ 58% จนถูกยกย่องให้เป็น Google แห่งรัสเซีย

อย่างไรก็ตาม นี่เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งของอาณาจักร Yandex เท่านั้น เนื่องจากบริษัททำธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับอินเทอร์เน็ตอีกกว่า 70 ประเภท

เราลองมาดูตัวอย่างที่น่าสนใจกัน

Yandex.Direct ธุรกิจโฆษณาออนไลน์ เหมือนกับ Google Ads โดยครองส่วนแบ่งตลาดรัสเซียอยู่ 61%

Yandex.Market แพลตฟอร์มซื้อสินค้าออนไลน์เหมือนกับ Amazon ปัจจุบันมีผู้ใช้งานประจำ 19 ล้านบัญชีคนต่อเดือน

Yandex.Taxi แพลตฟอร์มเรียกรถ เหมือนกับ Uber แต่ครองใจผู้ใช้ในประเทศได้ถึง 60% จนสุดท้ายในปี 2018 คู่แข่งอย่าง Uber ต้องยอมขายกิจการในรัสเซีย แลกกับการถือหุ้น 36.6% ของ Yandex.Taxi แทน

Yandex.Eats บริการส่งอาหาร และ Yandex.Lavka บริการส่งของชำ ที่กำลังเป็นที่นิยมของคนรุ่นใหม่
ส่งผลให้ในไตรมาสที่ 1 ปี 2020 กลุ่มธุรกิจด้านขนส่ง เติบโต 49% เทียบกับช่วงเดียวกันเมื่อปีที่แล้ว

Yandex.Music แพลตฟอร์มฟังเพลงออนไลน์เหมือนกับ Spotify และ Yandex.Video แพลตฟอร์มดูวิดีโอออนไลน์เหมือนกับ YouTube ล่าสุดมีจำนวนสมาชิกรวมกันทั้งหมด 4.3 ล้านบัญชี

นอกจากนี้ ยังมีธุรกิจอื่นๆ อีกมากมาย เช่น
Yandex.Flight แพลตฟอร์มจองตั๋วเครื่องบิน
Yandex.Messenger แอปพลิเคชันแช็ต
Yandex.Disk บริการเก็บข้อมูลบนคลาวด์
Yandex.Money ระบบจ่ายเงินและธนาคารออนไลน์
Alisa ผู้ช่วยอัจฉริยะ เหมือนกับ Alexa ของ Amazon

แม้แต่ในช่วงเหตุการณ์ COVID-19 ที่รัสเซียเป็นหนึ่งในศูนย์กลางการระบาดรุนแรง บริษัทก็ได้มีการพัฒนาชุดอุปกรณ์ตรวจเชื้อไวรัสฟรี แจกให้กับประชาชน

โดยสัดส่วนรายได้ของบริษัททุกๆ 100 บาท
64 บาท มาจาก ค่าโฆษณา
24 บาท มาจาก ธุรกิจเรียกรถและดิลิเวอรี
12 บาท มาจาก ธุรกิจอื่นๆ เช่น ค่าสมัครสมาชิกสื่อบันเทิง

ถ้าถามว่า สาเหตุที่ทำให้ Yandex ประสบความสำเร็จในการครอบครองพื้นที่โลกออนไลน์คืออะไร?
คำตอบน่าจะเป็น การไม่ลังเลที่จะคว้าโอกาสต่างๆ มาไว้ในมือ

กลยุทธ์ของบริษัทคือ การวิเคราะห์ว่าธุรกิจใดที่พอมีศักยภาพ และต่างชาติเริ่มมาทำตลาดแล้ว แต่ยังไม่ค่อยตอบโจทย์คนท้องถิ่นสักเท่าไร Yandex ก็จะเข้าไปแข่งขัน โดยปรับรูปแบบบริการให้ง่ายและสอดคล้องกับพฤติกรรมผู้บริโภค

เนื่องจากบริษัทมีข้อได้เปรียบ ตรงที่สามารถออกแบบแพลตฟอร์มรองรับการใช้งานภาษารัสเซีย ได้ถูกต้องและแม่นยำกว่า

ทำให้ผลการดำเนินงานของ Yandex เติบโตอย่างต่อเนื่อง ตามการพัฒนาของเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ต

แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า การอ่อนค่าลงของสกุลเงินรูเบิล จากกรณีที่รัสเซียถูกประเทศมหาอำนาจคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจ มาตั้งแต่กลางปี 2014 หลังผนวกดินแดนไครเมียในยูเครน เข้าเป็นส่วนหนึ่งของตัวเอง ประกอบกับการขยายธุรกิจต่างๆ ส่งผลต่ออัตรากำไรบริษัทพอสมควร

ปี 2013 (เงิน 1 รูเบิล เท่ากับ 1.01 บาท)
รายได้ 39,900 ล้านบาท
กำไร 13,600 ล้านบาท

ปี 2017 (เงิน 1 รูเบิล เท่ากับ 0.55 บาท)
รายได้ 52,000 ล้านบาท
กำไร 4,800 ล้านบาท

ปี 2018 (เงิน 1 รูเบิล เท่ากับ 0.47 บาท)
รายได้ 60,000 ล้านบาท
กำไร 20,800 ล้านบาท
โดยปีนี้มีกำไรพิเศษ จากการแยกธุรกิจ Yandex.Market ออกไปร่วมทุนกับบริษัทอื่น

ปี 2019 (เงิน 1 รูเบิล เท่ากับ 0.49 บาท)
รายได้ 86,000 ล้านบาท
กำไร 5,500 ล้านบาท

ทั้งนี้ Yandex จดทะเบียนอยู่ในตลาดหลักทรัพย์ NASDAQ ที่สหรัฐอเมริกา ปัจจุบันมีมูลค่าบริษัทอยู่ที่ 420,000 ล้านบาท

และมีการประเมินว่า นาย Arkady Volozh ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งและ CEO มีทรัพย์สินส่วนตัวสูงถึง 42,000 ล้านบาท

อย่างไรก็ตาม ในบางครั้ง การประกอบธุรกิจเกี่ยวข้องกับข้อมูลเยอะๆ ก็ทำให้มีปัญหาอยู่บ่อยครั้ง เนื่องจากรัฐบาลกังวลถึงเรื่องความปลอดภัยของข้อมูลสำคัญ ที่อาจหลุดไปอยู่ในมือประเทศคู่ขัดแย้งได้

เมื่อไม่นานมานี้ Yandex จึงถูกสั่งให้ปรับโครงสร้างบริษัท โดยไม่ให้มีผู้ถือหุ้นรายเดียวเกิน 10% และจำกัดสัดส่วนผู้ถือหุ้นชาวต่างชาติทั้งหมด ไม่เกิน 50%

เรื่องของ Yandex ทำให้เรารู้ว่า
ในหลายประเทศ แบรนด์ต่างชาติที่แข็งแกร่ง มักทำให้เจ้าของกิจการท้องถิ่นหวาดกลัว จนไม่กล้าทำอะไร
แต่จริงๆ แล้ว สิ่งที่บริษัทเหล่านั้นสู้เราได้ยาก คือความเข้าใจลักษณะเฉพาะของผู้บริโภคในประเทศ

ดังนั้น ถ้าลองเปิดประตูสู่โอกาสไปเรื่อยๆ
สุดท้ายเราก็อาจประสบความสำเร็จได้
เหมือนกรณีของ Yandex ที่กลายเป็นทุกอย่างในชีวิตของคนรัสเซียไปเสียแล้ว..
----------------------
อัปเดตสถานการณ์และภาวะเศรษฐกิจกับ Blockdit มีพอดแคสต์ให้ฟังระหว่างเดินทางด้วย
Blockdit.com/download
----------------------
ติดตามลงทุนแมนได้ที่
Website - longtunman.com
Blockdit - blockdit.com/longtunman
Facebook - facebook.com/longtunman
Twitter - twitter.com/longtunman
Instagram - instagram.com/longtunman
Line - page.line.me/longtunman
YouTube - youtube.com/longtunman
References
-https://en.m.wikipedia.org/wiki/Yandex
-https://www.wired.co.uk/article/russias-search-engineer
-https://www.oberlo.com/statistics/search-engine-market-share
-https://yandex.com/support/all-services/
-https://www.statista.com/statistics/225701/revenue-of-yandex-since-2007/
-https://www.statista.com/statistics/225709/net-income-of-yandex/
-https://ir.yandex/news-releases/news-release-details/yandex-announces-first-quarter-2020-financial-results
-https://ir.yandex/news-releases/news-release-details/yandex-announces-fourth-quarter-and-full-year-2018-financial
-https://www.reuters.com/article/us-yandex-fund-law/russias-yandex-gets-green-light-from-putin-over-new-governance-structure-idUSKBN1Y10WS
-https://en.m.wikipedia.org/wiki/Arkady_Volozh